Ảnh: Phan Tuấn
Tháng Tám năm 1945, Hải Phòng - Kiến An sục sôi hào khí cách mạng cùng cả nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chớp thời cơ giành chính quyền từ tay những kẻ đi xâm lược, mở ra kỷ nguyên mới với quyền độc lập dân tộc, tạo nền tảng để có tự do, hạnh phúc cho người dân. Lịch sử thành phố ghi rõ, bắt đầu từ tiếng trống Kim Sơn, giành chính quyền và thành lập Ủy ban cách mạng lâm thời ở huyện Kiến Thụy ngày 15-8-1945, lần lượt chính quyền đã về tay nhân dân ở các huyện các huyện An Lão (17-8), Vĩnh Bảo (20-8), Tiên Lãng (20-8), Thủy Nguyên (22-8); để đến sáng ngày 23-8-1945, tại cuộc mít tinh có cả vạn người tham gia ở trung tâm thành phố, Ủy ban khởi nghĩa thành phố tuyên bố xóa bỏ chính quyền tay sai phát xít Nhật, thành lập Ủy ban cách mạng lâm thời Hải Phòng. Ngày 24-8-1945, tại sân vận động thị xã Kiến An, UBND cách mạng lâm thời tỉnh Kiến An được thành lập và ra mắt nhân dân trong tiếng hoan hô của hàng vạn quần chúng nhân dân. Cách mạng đã thành công trọn vẹn ở Hải Phòng - Kiến An. Đó là thắng lợi của chính nghĩa.
Sau Cách mạng Tháng Tám, Hải Phòng - Kiến An lại cùng cả nước bước vào vị thế mới, vị thế mà người dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng được làm chủ, bắt đầu công cuộc xây dựng và kiến thiết với vô vàn khó khăn để chống lại “giặc đói”, “giặc dốt” và cả giặc ngoại xâm. Từ tinh thần của cách mạng Tháng Tám, có cội nguồn truyền thống kiên cường, bất khuất trong lịch sử dựng và giữ nước cả nhiều ngàn năm của dân tộc, trong điều kiện và tình thế mới, nhất là có kim chỉ nam dẫn đường và đường lối đúng đắn, nước Việt Nam mới đã bước vào những cuộc trường chinh dài với rất nhiều chông gai, cam go nhưng thật vinh quang, tiền đồ tươi sáng, khẳng định uy tín và vị thế quốc tế. Trong chặng đường và thành quả của đất nước, Hải Phòng - Kiến An đã luôn có đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp chung với những chiến công, thành tích rất điển hình như chống càn Tiên Lãng, tập kích sân bay Cát Bi, đánh địch dọc tuyến đường 5 và đường sắt qua địa bàn trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược; chống phong tỏa sông biển và tập kích chiến lược miền Bắc của đế quốc Mỹ; có nhiều điển hình trong thời kỳ vừa sản xuất vừa kháng chiến chống xâm lược Mỹ; Hải Phòng là nơi thể hiện rõ tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới trong xây dựng và phát triển kinh tế xã hội sau chiến tranh …
Từ quá khứ hào hùng, vinh quang, hiện tại và tương của Hải Phòng cần được bước tiếp từ nền tảng ấy với tinh thần và hơi thở của ngày hôm nay để trong điều kiện mới, thành phố tiếp tục phát triển trên tầm nhìn và sức sống mới. Điều quan trọng là mang tới cho người dân thành phố điều kiện vật chất và tinh thần ngày càng tốt hơn, tạo dựng một thành phố Cảng xanh, văn minh, hiện đại, góp phần xây dựng nước Việt Nam thịnh vượng, hùng cường. Tiền đề chính trị, pháp lý cần thiết cho xây dựng, phát triển Hải Phòng đều đã có, ngày càng đầy đủ, hoàn thiện. Đó là Nghị quyết 45-NQ/TW ngày 24-01-2019 của Bộ Chính trị khóa 12 về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; là Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố khóa 16 nhiệm kỳ 2020-2025; đó là Nghị quyết số 35/2021/QH15 ngày 13-11-2021 của Quốc hội khóa 15 về một số cơ chế đặc thù cho thành phố Hải Phòng; là Quyết định số 323/QĐ-TTg ngày 30-3-2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Hải Phòng đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050,…
Trên cơ sở những định hướng, chủ trương, mục tiêu đã được xác định, tiếp nối tinh thần của Cách mạng Tháng tám cùng cả quá trình chiến đấu, xây dựng của gần 80 năm qua, thành phố đang nỗ lực khai thác, huy động, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để xây dựng và phát triển thành phố trong giai đoạn hiện nay:
Trước hết là bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương thể hiện qua các nghị quyết, quyết định, kết luận của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về Hải Phòng và có liên quan đến Hải Phòng. Triển khai thực hiện đầy đủ, nghiêm chỉnh và có sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tiễn của thành phố. Phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, Trung ương, các địa phương trong cả nước trong thực hiện đồng bộ quy định của Trung ương đối với xây dựng và phát triển Hải Phòng nói riêng các vùng kinh tế xã hội và cả nước nói chung.
Thứ hai là xác định, khai thác một cách hiệu quả các nguồn lực tự nhiên của thành phố. Gồm lợi thế về các vùng biển của Hải Phòng để tiếp tục xây dựng, phát triển cảng biển hoàn thiện, gắn với dịch vụ logistics theo hướng hiện đại, thông minh, hiệu quả và đẳng cấp quốc tế. Cùng với chú trọng phát triển cảng biển, thành phố đang vươn mình hướng tới khai thác sức mạnh và lợi thế của nguồn lực biển khơi ở việc phát triển du lịch biển, xây dựng Hải Phòng trở thành trung tâm du lịch biển mang tầm cỡ khu vực và quốc tế; đồng thời với đặt nền móng cho việc đưa thành phố trở thành trung tâm nghiên cứu, đào tạo, ứng dụng khoa học công nghệ biển trọng điểm của cả nước. Qua đó, khẳng định và đưa Hải Phòng trở thành địa phương mạnh về biển, giàu từ biển, là trọng điểm phát triển kinh tế biển của cả nước.
Thành phố cũng nỗ lực lớn trong tiếp tục khẳng định vị thế về trung tâm công nghiệp công nghệ cao và thương mại dịch vụ lớn của Vùng duyên hải Bắc bộ, vùng trọng điểm kinh tế Bắc bộ, vùng đồng bằng sông Hồng, miền Bắc và cả nước; gắn với các trục kết nối, hành lang kinh tế Bắc Nam, Đông Tây phía Bắc và tuyến đường bộ ven biển phía Bắc.
Phát huy vị trí chiến lược đối với miền Bắc và cả nước, Hải Phòng đã và đang có nhiều cơ hội, quyết tâm cao trong xây dựng thành phố trên mọi mặt để khẳng định vai trò là một trong những động lực phát triển mang tính tổng hợp của cả vùng, là đầu mối giao thông quan trọng, là trung tâm công nghiệp, cửa ngõ đón nhận sự giao lưu, hợp tác quốc tế, nơi hội tụ các nguồn lực để lan tỏa sự phát triển cho cả Vùng Duyên hải Bắc bộ, của miền Bắc và cả nước.
Thứ ba là tập trung khai thác, huy động và sử dụng hiệu quả nhân tố con người Hải Phòng, nhất là bản sắc văn hóa con người Hải Phòng với đầy đủ truyền thống văn hóa chung của dân tộc Việt Nam được hun đúc trong tiến trình dựng nước và giữ nước hàng nghìn năm lịch sử là cần cù, năng động, sáng tạo trong lao động sản xuất, yêu thương, nghĩa tình, chân thực trong đời sống cộng đồng, đoàn kết, kiên cường, bất khuất trong chống giặc ngoại xâm. Ngoài ra do sống ở vùng cửa biển phên dậu đất nước, trước nhiều gian truân, thách thức đã tạo cho con người trên vùng đất Hải Phòng phẩm chất nổi bật là tư duy hướng biển, năng động, tinh thần tiên phong, dám nghĩ, dám làm, dám đương đầu với thử thách với ý chí tự lực, tự cường cùng khát vọng vươn lên mạnh mẽ.
Với nguồn nhân lực khá đông đảo, có trình độ tương đối cao và đồng đều là điều kiện thuận lợi để Hải Phòng huy động một cách có hiệu quả và hợp lý cho các nhu cầu phát triển, nhất là cho tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa một cách đồng bộ.
Sức mạnh văn hóa, tinh thần của người dân thành phố đang được coi là động lực, nền tảng và mục tiêu cho sự phát triển, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững thế trận quốc phòng, an ninh gắn với tăng cường hội nhập quốc tế của thành phố.
Dù còn rất nhiều gian nan, khó khăn và thách thức lớn, nhưng với ý chí, quyết tâm của toàn Đảng bộ, các cấp chính quyền, hệ thống chính trị toàn thành phố, nhất là sự tin tưởng, ủng hộ, đồng lòng của nhân dân thành phố; từ tinh thần quật khởi của Cách mạng Tháng Tám năm xưa, được kết nối, hun đúc liên tục suốt 78 năm qua, Hải Phòng tạo nền tảng niềm tin hiện thực hóa mục tiêu trong xây dựng và phát triển thành phố xanh, văn minh, hiện đại, qua đó góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, dân tộc Việt Nam trong thời đại mới./.