Tiếp tục đổi mới toàn diện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội

Bí thư Đảng ủy Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự và chủ trì hội thảo. Cùng dự có nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng.

Đồng chủ trì hội thảo có các đồng chí: Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Nguyễn Thị Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội; Mai Văn Chính, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ.

Đồng hành cùng dân tộc, quyết định những vấn đề trọng đại theo ý chí, nguyện vọng của Nhân dân

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, nhìn lại 80 năm qua, từ Quốc dân Đại hội Tân Trào - tiền thân của Quốc hội Việt Nam - đến sự ra đời của Quốc hội khóa 1 và 15 nhiệm kỳ, Quốc hội luôn đồng hành cùng dân tộc, quyết định những vấn đề trọng đại, theo ý chí và nguyện vọng của Nhân dân; thực hiện tốt chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; ban hành 5 bản Hiến pháp; 567 luật, 236 pháp lệnh và hàng nghìn nghị quyết, tạo cơ sở pháp lý quan trọng phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng hệ thống chính trị, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại, đảm bảo việc thực hiện quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

Hoạt động giám sát được tăng cường, đổi mới, lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức “Diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát”; nội dung giám sát tập trung vào những vấn đề thực tiễn cuộc sống, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, thúc đẩy việc thực hiện Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội. Hoạt động đối ngoại của Quốc hội được đẩy mạnh, mở rộng, đưa ngoại giao Nghị viện đi vào chiều sâu, góp phần làm cho nhân dân thế giới và bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về đất nước, con người và nền văn hoá đặc sắc của Việt Nam chúng ta, nâng cao vai trò, vị thế của nước ta trên trường quốc tế.

Tại kỳ họp thường kỳ thứ 8, thứ 9 và Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khoá XV, với tinh thần đổi mới mạnh mẽ về tư duy và quy trình lập pháp, Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến và quyết định khối lượng công việc rất lớn, có ý nghĩa lịch sử, đáp ứng yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế và tổ chức của hệ thống chính trị đảm bảo đồng bộ, tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân.

Đặc biệt, Quốc hội đã thảo luận và thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với tỷ lệ đồng thuận tuyệt đối của các vị đại biểu Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cả dân tộc đang quyết tâm thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Thực tiễn đất nước đang đặt ra những vấn đề cấp bách cần giải quyết, Nhân dân đang mong chờ và kỳ vọng vào những quyết sách của Đảng, Nhà nước, đòi hỏi Quốc hội phải tiếp tục đổi mới toàn diện, đổi mới cách nghĩ, cách làm, nâng cao năng lực lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.

“Trong bối cảnh đó, việc trao đổi, thảo luận, tổng kết, đánh giá thực tiễn đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội qua 80 năm qua, xác định những thành tựu đạt được, những hạn chế, bất cập và đề xuất, kiến nghị các giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới tổ chức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội trong giai đoạn mới là yêu cầu cấp thiết, khách quan. Đó là định hướng quan trọng để Quốc hội tiếp tục đồng hành cùng dân tộc, tiến bước vững chắc trong kỷ nguyên mới; như đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã từng phát biểu: Quốc hội phải đi trước một bước về thể chế; phải dám mở đường, dám sửa đường, dám quyết định những vấn đề khó, những việc mới, những lĩnh vực chưa từng có tiền lệ” - Chủ tịch Quốc hội nói; đồng thời bày tỏ tin tưởng Hội thảo sẽ thật sự phát huy dân chủ, đóng góp được những kiến nghị, đề xuất có giá trị cả về lý luận và thực tiễn.

Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, gắn với phát huy dân chủ, pháp quyền

Thay mặt Lãnh đạo Đảng và Nhà nước phát biểu tại Hội thảo, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú nhấn mạnh, trong suốt 80 năm qua, Quốc hội luôn đồng hành cùng các thiết chế khác của hệ thống chính trị, kế thừa và phát huy vai trò, trí tuệ tập thể, sáng tạo, chủ động, trách nhiệm cao, quyết định nhiều vấn đề hệ trọng của đất nước, đặc biệt về phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, tổ chức và nhân sự cấp cao của Nhà nước, với các quyết sách kịp thời, sát thực tiễn, đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong từng thời kỳ, nhất là trong công cuộc đổi mới và phát triển đất nước.

Theo Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ đất nước trong giai đoạn mới đang đặt ra yêu cầu rất cao đối với toàn Đảng, toàn dân và hệ thống chính trị, trong đó có vai trò to lớn của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội. Trên tinh thần đó, Thường trực Ban Bí thư gợi mở một số nội dung để cùng nghiên cứu, thực hiện tốt hơn trong thời gian tới.

Trước hết, bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện của Đảng đối với Quốc hội. "Đây là yếu tố sống còn, vấn đề then chốt để Quốc hội qua các nhiệm kỳ đều hoàn thành xuất sắc trọng trách mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó. Điều này luôn được khẳng định xuyên suốt, nhất quán trong chủ trương, đường lối của Đảng và được thể chế hóa trong các bản Hiến pháp", Thường trực Ban Bí thư nêu rõ.

Cùng với đó, tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, gắn với phát huy dân chủ, pháp quyền; xử lý hài hòa mối quan hệ Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ và phát huy vị trí, vai trò của từng nhân tố này trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, thể chế hóa Cương lĩnh chính trị, các chủ trương lớn của Đảng, cụ thể hóa Hiến pháp, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị quốc gia, bảo đảm ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng an ninh, hội nhập quốc tế và xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, vững mạnh.

Thường trực Ban Bí thư cũng nhấn mạnh, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy lập pháp đáp ứng tốt các yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Hoạt động lập pháp vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa kiến tạo sự phát triển xã hội, khuyến khích đổi mới sáng tạo, giải phóng sức sản xuất, huy động mọi nguồn lực cho phát triển nhanh và bền vững; đồng thời, phát huy dân chủ, tôn trọng, và bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Pháp luật phải khả thi, dễ thực hiện, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm. Cần coi trọng nghiên cứu chiến lược, chính sách từ sớm, từ xa, nâng cao tính dự báo, chất lượng và hiệu quả điều chỉnh của pháp luật.

Bên cạnh đó, cần nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu lực, hiệu quả của các quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, hoạt động giám sát, nhất là giám sát tối cao của Quốc hội.

Đồng thời chú trọng hoàn thiện cơ chế bầu cử, công tác dân nguyện, nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu Quốc hội; quan tâm bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, bảo đảm điều kiện hoạt động, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của đại biểu Quốc hội. "Mỗi đại biểu Quốc hội cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu, đổi mới, sáng tạo, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân; thường xuyên rèn luyện bản lĩnh, giữ gìn phẩm chất đạo đức, kỷ luật, kỷ cương, nâng cao trình độ và năng lực công tác; giữ mối liên hệ chặt chẽ với cử tri, phản ánh trung thực ý kiến của Nhân dân và chịu sự giám sát của Nhân dân. Đây là nhân tố cốt lõi để nâng cao chất lượng hoạt động, vị thế, vai trò của Quốc hội", Thường trực Ban Bí thư nêu rõ.

Cùng với đó, đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại của Quốc hội, góp phần khẳng định vai trò, vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Kiện toàn tổ chức bộ máy, đẩy mạnh chuyển đổi số hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội; nâng cao năng lực các cơ quan tham mưu, giúp việc của Quốc hội.

Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung phân tích sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với Quốc hội trong 80 năm qua; làm rõ quá trình Quốc hội thực hiện các chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước; đề xuất định hướng, giải pháp để xây dựng Quốc hội dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, gắn bó mật thiết với Nhân dân./.