Hoạt động giám sát, chất vấn, giải trình của HĐND các cấp trong tỉnh thời gian qua được đổi mới theo hướng quyết liệt, thực chất, nâng cao hiệu lực, hiệu quả. Nội dung giám sát, chất vấn, giải trình được lựa chọn “đúng” và “trúng”, quan trọng, phù hợp với thực tiễn địa phương. Phiên chất vấn, trả lời chất vấn luôn thu hút sự quan tâm theo dõi của đông đảo cử tri.
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND và Thường trực HĐND huyện Thạch An đã tổ chức 7 kỳ họp, phiên họp có hoạt động chất vấn với 19 lượt đại biểu chất vấn chủ tịch, các phó chủ tịch và các thành viên UBND huyện về các nội dung liên quan đến việc thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao, những vấn đề “nóng”, bức xúc được cử tri và dư luận quan tâm, những vấn đề đang triển khai thực hiện và gặp nhiều vướng mắc tại địa phương như: các vấn đề liên quan đến giải quyết thủ tục đất đai (việc chỉnh lý, cấp mới, cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…); kế hoạch triển khai, tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư các chương trình mục tiêu quốc gia; công tác triển khai thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng các công trình, dự án trên địa bàn… Các phiên chất vấn, giải trình của HĐND nhận được sự quan tâm, theo dõi, đánh giá cao của cử tri.
HĐND các cấp không ngừng đổi mới phương thức hoạt động, điều hành; hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp HĐND các cấp có sự chuyển biến tích cực. Nội dung chất vấn qua các kỳ họp được mở rộng trên nhiều lĩnh vực gắn với yêu cầu làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu đối với những vấn đề nổi cộm, gây bức xúc trong nhân dân; các cơ quan, ban, ngành có sự tập trung, bám sát nội dung chất vấn để trả lời và một số nội dung được trả lời trực tiếp tại kỳ họp với tinh thần trách nhiệm đáp ứng được yêu cầu của các đại biểu, cử tri. Nhận thức rõ tầm quan trọng của chất vấn và trả lời chất vấn, tại các kỳ họp HĐND, thời gian dành cho hoạt động chất vấn, thảo luận, tranh luận, truy vấn nhiều hơn trước, thường chiếm khoảng 50% thời gian diễn ra kỳ họp, trong đó phiên chất vấn tại các kỳ họp HĐND tỉnh được truyền hình trực tiếp, kỳ họp HĐND huyện được truyền thanh trực tiếp đến tất cả các xã, thị trấn. 9 tháng đầu năm 2024, Thường trực HĐND các cấp tổ chức 11 phiên giải trình với 52 nội dung và 2 phiên chất vấn với 9 nội dung. Hầu hết các địa phương tổ chức tốt phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thường lệ giữa năm 2024 của HĐND các cấp. Có 42 câu hỏi chất vấn, trong đó, cấp tỉnh có 6 câu hỏi chất vấn; cấp huyện có 18 câu hỏi chất vấn; cấp xã có 18 câu hỏi chất vấn. Nội dung chất vấn tập trung vào các vấn đề cụ thể: quản lý đất đai, xây dựng cơ bản, công tác cải cách hành chính, vệ sinh an toàn thực phẩm, chương trình xóa nhà tạm, công tác quản lý, bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường, giải ngân vốn đầu tư, quản lý trật tự đô thị, xây dựng nông thôn mới...
Đại biểu tham gia chất vấn tại kỳ họp HĐND tỉnh.
Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn của HĐND các cấp được đổi mới và từng bước đi vào thực chất; nội dung chất vấn bao phủ các lĩnh vực của đời sống, các vấn đề “nóng”, còn tồn tại nhiều khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, hiệu quả thấp và những vấn đề liên quan trực tiếp đến đời sống dân sinh được lựa chọn chất vấn trực tiếp tại hội trường cho thấy HĐND các cấp luôn bám sát thực tiễn, tập trung “đúng”, “trúng” vấn đề được cử tri và nhân dân quan tâm. Người được chất vấn, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có liên quan phát huy tinh thần nghiêm túc, cầu thị, thể hiện vai trò quản lý ngành, lĩnh vực phụ trách; nội dung trả lời chất vấn cơ bản rõ ràng, cụ thể, đi thẳng vào trọng tâm vấn đề mà đại biểu chất vấn, thể hiện được nỗ lực, cố gắng nhằm tìm giải pháp giải quyết vấn đề với tinh thần trách nhiệm cao.
Tại phiên giải trình, chất vấn của Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, các đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách chủ động đề nghị thủ trưởng các cơ quan, đơn vị được yêu cầu giải trình báo cáo làm rõ thêm đối với các vấn đề trả lời chưa thỏa đáng. Sau phiên giải trình, chất vấn, ban hành thông báo kết luận của Thường trực HĐND, trong đó đánh giá đúng những kết quả đạt được, chỉ ra các hạn chế, khó khăn; làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong điều hành, quản lý nhà nước và thực hiện các nhiệm vụ được giao. Đồng thời, kiến nghị các vấn đề cụ thể đối với từng lĩnh vực, nội dung được giải trình, chất vấn nhằm tạo sự chuyển biến tích cực trong thời gian tiếp theo. Sau phiên chất vấn, giải trình, các nội dung được lựa chọn đều có chuyển biến tích cực, góp phần không nhỏ vào việc tháo gỡ khó khăn trong quản lý, điều hành của chính quyền các cấp, giải quyết kịp thời các kiến nghị, nguyện vọng của cử tri và nhân dân liên quan đến lĩnh vực chất vấn, giải trình. Điển hình như huyện Hòa An, có 27/34 câu hỏi chất vấn được trả lời và giải quyết, tập trung vào các lĩnh vực: nông nghiệp, y tế, giáo dục, thú y, tiêm phòng cho gia súc, gia cầm, đất đai, sắp xếp khu dân cư, giao thông vận tải, đầu tư hạ tầng cơ sở; 7/34 câu hỏi chất vấn qua theo dõi giám sát hiện tiếp tục giải quyết theo lộ trình đã cam kết.
Sự chuyển biến trong hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn thể hiện vai trò của đại biểu dân cử trong phản ánh rõ nét các vấn đề bức xúc, những ý kiến, kiến nghị của cử tri để kịp thời giải quyết, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của cử tri, tạo sự đồng thuận và lòng tin của nhân dân.
Xuân Thương