Gỡ khó - nhiệm vụ chưa có trong tiền lệ - Bài 1

BÀI 1: DỰA VÀO DÂN ĐỂ ĐẤU TRANH PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG, TIÊU CỰC

“Làm cho dân tin và tham gia PCTNTC là nhiệm vụ quan trọng mà Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh đã và đang làm quyết liệt với cách làm riêng” - đồng chí Trần Hồng Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội, Trưởng Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh khẳng định.

Từ dân tin… 

Chỉ sau một tuần diễn ra cuộc đối thoại giữa Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh Trần Hồng Minh với đại diện 15 công nhân Công ty X. kiến nghị phản ánh Ban lãnh đạo Công ty X. không thực hiện giải quyết nghỉ chế độ cho 15 công nhân, Công ty X. chấp thuận thực hiện các chế độ cho công nhân theo đúng quy định. Chị H.T.M., tổ 5, phường Sông Hiến (Thành phố) phấn khởi chia sẻ: Trước đó, chúng tôi đã nhiều lần làm đơn khiếu nại, tố cáo lên các cấp, cơ quan hữu quan nhưng không được giải quyết thỏa đáng nên tiếp tục làm đơn kiện ra Tòa án nhân dân Thành phố. Cũng trong thời gian khởi kiện ra tòa án, chúng tôi được biết, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban PCTNTC tỉnh thực hiện đối thoại với công dân xem xét đơn thư khiếu nại phức tạp kéo dài nên đã viết đơn đề nghị gặp Bí thư Tỉnh ủy. Hôm đó, trước khi vào buổi đối thoại với Bí thư Tỉnh ủy, ban đầu tôi rất lo lắng, áp lực… Nhưng khi Bí thư Tỉnh ủy Trần Hồng Minh bước vào phòng họp đã ân cần hỏi thăm và lắng nghe nguyện vọng chính đáng của chúng tôi.

Chị M. kể tiếp: Tôi không ngờ Bí thư Tỉnh ủy thăm hỏi rất gần gũi, thiện cảm với người dân nên không còn căng thẳng, áp lực. Sau khi nghe chúng tôi trình bày cụ thể, Bí thư Tỉnh ủy Trần Hồng Minh nói sự việc anh, chị, em công nhân tố cáo, yêu cầu Công ty X. phải giải quyết chế độ cho người lao động đã gắn bó lâu năm các chế độ bảo hiểm là rất đúng. Rồi Bí thư quay sang phía đại diện Công ty X. phân tích việc chưa đúng của Công ty X. và yêu cầu giải quyết các chế độ theo quy định mà công nhân, người lao động đã khiến nghị. Vụ việc sau đó được chúng tôi rút đơn khởi kiện ở tòa án.

Nếu vụ việc của chúng tôi không được đồng chí Trần Hồng Minh, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh xem xét công bằng, chỉ đạo xử lý thì chúng tôi sẽ theo kiện không biết đến bao giờ mới đòi được quyền lợi chính đáng? Sau này, chúng tôi thường xuyên quan tâm theo dõi Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban chỉ đạo PCTNTC tỉnh đối thoại với công dân đã xem xét chỉ đạo xử lý công tâm trên 40 cuộc đối thoại, trong đó có nhiều đơn khiếu nại vụ việc được cho là không khách quan do sai phạm từ cơ sở. Có những vụ việc đơn thư khiếu kiện kéo dài đến 20 năm được chỉ đạo, tháo gỡ nên nhân dân thêm tin tưởng vào người đứng đầu”.

Cùng chia sẻ về niềm tin, bà Hoàng Thị Xuân, tổ 5, phường Hợp Giang (Thành phố) phấn khởi bày tỏ: Những năm trước, tôi xem tivi, đọc báo thấy đấu tranh PCTNTC nóng ở Trung ương  do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ đạo quyết liệt, khởi tố hàng trăm vụ án trọng điểm, trong đó có cán bộ cao cấp, nguyên lãnh đạo cao cấp của  Đảng, Nhà nước. Từ tháng 8/2022 đến nay, khi tỉnh có Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh, đặc biệt có Bí thư Tỉnh ủy đứng đầu chỉ đạo quyết liệt nhiều vụ việc nổi cộm mà dư luận quan tâm được khởi tố. Thông tin các vụ án được công khai, nhân dân đều biết, các cơ quan chức năng khởi tố 30 vụ án/122 bị can, tổng tài sản thiệt hại ban đầu trên 30 tỷ đồng. Trong số đó có 7 vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh theo dõi, chỉ đạo. Các bị can bị khởi tố có lãnh đạo cấp sở, ngành, huyện, Thành phố… Điển hình trường hợp ông H.M.T, nguyên Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; N.T.P. là Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường sai phạm gây thất thoát hàng chục tỷ đồng cho Nhà nước. 

Việc các cơ quan chức năng khởi tố một số lãnh đạo cấp tỉnh, huyện, thành phố, xã, phường có hành vi tham nhũng, tiêu cực (TNTC) được thông tin rộng rãi  trên các phương tiện truyền thông, nên người dân tin tưởng Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh, đặc biệt người đứng đầu là Trưởng Ban Chỉ đạo phải liêm chính, công tâm, chỉ đạo đấu tranh quyết liệt, không đùn đẩy, bao che. Qua đó, minh chứng cho nhân dân thấy công cuộc xây dựng chỉnh đốn Đảng, mà cốt lõi là đấu tranh PCTNTC đã nóng lên tại cơ sở, khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”, tạo hiệu ứng “trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt”, “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”.

“Việc quy định Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh, không phải là người địa phương đã tránh lợi ích nhóm, nể nang thân quen, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu chỉ đạo quyết liệt công tác PCTNTC” - bà Hoàng Thị Xuân nhấn mạnh.

… Đến chủ động tham gia phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Phát hiện sai phạm về thu hồi đất của UBND Thành phố, UBND tỉnh từ năm 2018 - 2023, bà H.T.V., tổ 5, phường Ngọc Xuân (Thành phố) hành trình 5 năm viết đơn tố cáo lên các cấp, ngành, Thanh tra Chính phủ yêu cầu xử lý sai phạm nhưng không nhận được giải quyết thỏa đáng. Bà V. đã viết đơn lên Bí thư Tỉnh ủy và được Bí thư Tỉnh ủy đối thoại trực tiếp xem xét công tâm, phân tích nguyên nhân xảy ra sai phạm là lỗi do cán bộ UBND Thành phố, công nhận tố cáo của bà V. là đúng. Sau đó, Bí thư Tỉnh ủy chỉ đạo cán bộ UBND Thành phố, cơ quan liên quan phải xuống xin lỗi bà V. và khắc phục hậu quả.

Bà V. cho chúng tôi biết thêm: Sau khi được Bí thư Tỉnh ủy xem xét, chỉ đạo giải quyết công tâm nên bước đầu gia đình tôi được minh chứng không vi phạm về sử dụng đất, có cơ hội để tiếp tục yêu cầu cơ quan chức năng khắc phục hậu quả. Hành trình 5 năm tôi đi tố cáo UBND Thành phố ra văn bản sai trong thu hồi đất, xử phạt sai về sử dụng đất gặp rất nhiều khó khăn. Bởi từ khi phát hiện dấu hiệu sai phạm trong thực tiễn, nếu không phân tích ra lỗi sai trên hệ thống văn bản các cấp ban hành để so sánh với áp dụng thực tiễn thì rất khó tố cáo đúng bản chất của sai phạm... 

Tạo điều kiện người dân tham gia đấu tranh, tố cáo TNTC từ cơ sở khi phát hiện dấu hiệu vi phạm và bảo vệ người dám tố cáo là một vấn đề nan giải đặt ra. Đặc biệt, hành vi TNTC diễn ra ở nhiều lĩnh vực khác nhau, đối tượng chủ yếu là cán bộ Nhà nước có hiểu biết, có quyền lực luôn che giấu hành vi sai phạm bằng nhiều thủ đoạn tinh vi. Mặc dù Ủy ban MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội có vai trò giám sát, phản biện, đồng hành với người dân nhưng cũng khó phân tích từng dấu hiệu, hành vi TNTC có liên quan đến từng dự án. Do vậy, một trong những hướng mở an toàn cho người dân khi phát hiện dấu hiệu TNTC sẽ có chỗ dựa tìm hiểu về pháp luật để tố cáo là mở rộng hoạt động của Đoàn Luật sư tỉnh, đây là một hướng mở mới của tỉnh.

Ông Nguyễn Đình, đại diện Đoàn Luật sư tỉnh cho biết: Tháng 7/2023, tôi được đồng chí Trần Hồng Minh, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh tiếp, đối thoại xem xét kiến nghị và chỉ đạo các cơ quan chức năng tạo điều kiện, chế độ hoạt động và hướng dẫn thành lập tổ chức Đảng tại Đoàn Luật sư tỉnh. Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy đề nghị Đoàn Luật sư tỉnh cùng với thực hiện các nhiệm vụ đơn vị, cần chú ý bồi dưỡng phát triển đảng viên là luật sư, nhất là luật sư trẻ, luật sư có uy tín, có phẩm cách đạo đức tốt, nêu cao tính Đảng, khi có người dân phát hiện hành vi TNTC muốn đi tố cáo sẽ được hỗ trợ, tư vấn pháp luật, là một địa chỉ tin cậy tư vấn pháp luật cho nhân dân.

Sở dĩ tôi đề nghị Tỉnh ủy, Ban Tổ chức Tỉnh ủy sớm hướng dẫn thành lập tổ chức Đảng tại Đoàn Luật sư tỉnh để góp phần nâng cao sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng trong tổ chức nghề nghiệp. Đồng thời, Đoàn luật sư tuyên truyền, phổ biến, giúp người dân nâng cao hiểu biết pháp luật trong đời sống - Luật sư Nguyễn Đình nhận định.

Thời gian qua, Đoàn Luật sư tỉnh cùng với thực hiện các nhiệm vụ chung còn hướng dẫn cho người dân thực hiện đúng quy định của pháp luật để kiến nghị giải quyết một số vụ việc khiếu nại phức tạp kéo dài như “Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất” tại thị trấn Nước Hai (Hòa An); “Giải quyết tranh chấp lối đi Khuổi Sao - Nà Nâm” tại xã Chu Trinh (Thành phố)… 

  Bài 2: Để người dân không đơn độc khi tố giác, tố cáo tham nhũng, tiêu cực