“Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có thể xảy ra với mỗi người chúng ta và trên tất cả các mặt, các khía cạnh của đời sống xã hội. Trên lĩnh vực tư tưởng, chính trị “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” diễn ra rất phức tạp, đa dạng, nhiều cấp độ, như: Phai nhạt lý tưởng cách mạng, dao động về lập trường, quan điểm chính trị, sa sút ý chí chiến đấu, mơ hồ, hoài nghi về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; phủ nhận các giá trị truyền thống cách mạng, đường lối lãnh đạo của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; không thực hiện đúng nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt Đảng, nói và làm trái với đường lối, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng; không còn ý thức hết lòng vì nước, vì dân, không làm tròn chức trách, nhiệm vụ được giao.
Trên lĩnh vực kinh tế là biểu hiện phủ nhận và làm thay đổi kinh tế xã hội chủ nghĩa bằng kinh tế tư bản chủ nghĩa, phủ nhận nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; tìm cách hạ thấp, làm mất vai trò quản lý kinh tế của nhà nước xã hội chủ nghĩa; đòi đẩy nhanh tư nhân hóa nền kinh tế, xóa bỏ chế độ công hữu về tư liệu sản xuất, thay bằng chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa.
Trên lĩnh vực văn hóa, xã hội, đạo đức, lối sống là biểu hiện sùng bái, chạy theo lối sống tư sản; từ bỏ các giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống của dân tộc, các giá trị xã hội chủ nghĩa; xuyên tạc trắng trợn lịch sử; thương mại hóa các hoạt động văn hóa một cách thái quá; đề cao chủ nghĩa cá nhân, thói đạo đức giả, vị kỷ, xa hoa, trụy lạc.
Trên lĩnh vực quốc phòng, an ninh là biểu hiện bóp méo, xuyên tạc, làm thay đổi bản chất nền quốc phòng, an ninh, thay đổi bản chất cách mạng của lực lượng vũ trang, chống phá về đường lối, chính sách quốc phòng, an ninh, thúc đẩy chuyển hóa lực lượng vũ trang, thực hiện “phi chính trị hóa” quân đội và công an.
Thời gian gần đây, các tổ chức phản động lưu vong ở nước ngoài móc nối với các đối tượng phản động trong nước tăng cường thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy quá trình“ tự diễn biến” , “ tự chuyển hóa ” trong nội bộ Đảng ta; chúng đã lập hàng nghìn trang web, blog, trang facebook, Fanpage, Youtube, hàng trăm cơ quan báo chí, nhà xuất bản và các đài phát thanh, truyền hình có trụ sở, máy chủ ở nước ngoài để xuyên tạc, vu khống tình hình kinh tế, chính trị, xã hội ở trong nước tạo sự hoài nghi, gây mất lòng tin của một bộ phận cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân nhân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước. Bởi vậy, hơn lúc nào hết, chúng ta phải luôn tỉnh táo, cảnh giác, nhận diện đúng và chủ động đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn loại bỏ, nếu không chính mỗi cá nhân chúng ta có thể bị dính vào “bẫy” thông tin xấu, độc của kẻ thù khi nào không biết, dẫn đến “tự diễn biến”, “ tự chuyển hóa ” trong tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống...Do đó, để kịp thời ngăn chặn, phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ một cách hiệu quả, chúng ta cần tăng cường giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên. Phương pháp giáo dục phải đa dạng, phong phú, cụ thể, gợi mở để cán bộ, đảng viên tự kiểm điểm, tự rèn luyện, tự tu dưỡng; nâng cao tính chiến đấu, tinh thần thẳng thắn, dũng cảm trong tự phê bình và phê bình, nhất là đối với những hành vi trái với chuẩn mực đạo đức cách mạng. Kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống” trong đó “xây” là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược lâu dài, “chống” là nhiệm vụ quan trọng và cấp bách.
Cần phát huy vai trò của cấp ủy, tổ chức đảng, đặc biệt là người đứng đầu trong xây dựng cán bộ các cấp, gắn với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên của cấp mình; quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng về vai trò của công tác cán bộ là “then chốt của then chốt”, có ý nghĩa quyết định mọi thành công của sự nghiệp cách mạng cả trước mắt và lâu dài.
Tấn Hải