Trong năm 2023, tỉnh đã tập trung triển khai quyết liệt, hiệu quả các chỉ đạo của Trung ương, sự chỉ đạo, điều hành linh hoạt, kịp thời của UBND tỉnh, các cấp, các ngành về các nhiệm vụ, giải pháp phục hồi kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, dự án đầu tư; kinh tế tiếp tục tăng trưởng; qua đó, năm 2023 tỉnh thực hiện đạt và vượt kế hoạch 18/21 chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu; các hoạt động kết nối cung cầu lao động, hỗ trợ người lao động bị mất việc được tăng cường; văn hóa, văn nghệ; công tác tôn giáo, dân tộc, công tác chăm lo gia đình chính sách, an sinh xã hội tiếp tục được thực hiện hiệu quả, đời sống của người dân được nâng lên; trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được tăng cường, góp phần củng cố niềm tin trong Nhân dân.
UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương đẩy mạnh công tác quán triệt, tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức, trách nhiệm về công tác thực hiện pháp luật về dân chủ trực tiếp gắn với việc triển khai thực hiện các nghị quyết, quy định, kết luận, chỉ thị của Trung ương, Tỉnh ủy về công tác thực hiện pháp luật về dân chủ trực tiếp; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, triển khai rộng rãi đến người dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thực hiện pháp luật về dân chủ trực tiếp; cụ thể hóa các văn bản liên quan trong việc thực hiện pháp luật về dân chủ trực tiếp phù hợp với điều kiện thực tế của các cơ quan, đơn vị, địa phương. Việc tuyên truyền, quán triệt thực hiện thông qua nhiều hình thức như: Đăng tải trên cổng thông tin điện tử của tỉnh, UBND cấp huyện; báo, đài; qua hệ thống truyền thanh ở cơ sở; tuyên truyền lồng ghép tại các cuộc họp, buổi sinh hoạt của chi bộ, ấp/khóm/khu và các buổi hội nghị tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp. Nội dung triển khai gồm các văn bản sau: Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022; Nghị định số 59/2023/NĐ-CP ngày 14/8/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; Nghị định số 61/2023/NĐ-CP ngày 16/8/2023 của Chính phủ về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư,... Qua đó, giúp cho cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân thấy rõ tầm quan trọng của việc thực hiện dân chủ trực tiếp, nhất là việc cụ thể hóa phương châm ”Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.
Ngoài ra, các ngành, các cấp cũng đã phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, chính trị - xã hội cùng cấp triển khai sâu rộng thực hiện dân chủ trực tiếp và công tác vận động các tầng lớp Nhân dân về thực hiện Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022 (có hiệu lực thi hành ngày 01/7/2023); Nghị định số 59/2023/NĐ-CP ngày 14/8/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; Nghị định số 61/2023/NĐ-CP ngày 16/8/2023 của Chính phủ về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư và các văn bản liên quan đến quyền làm chủ của Nhân dân như: Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015; Luật Tiếp cận thông tin năm 2016; Luật Tiếp công dân năm 2013; Luật Khiếu nại năm 2011; Luật Tố cáo năm 2018,... Kết quả, đã tổ chức tuyên truyền được 39.506 cuộc, với 984.347 lượt người dự. Qua công tác tuyên truyền, triển khai thực hiện dân chủ trực tiếp ở cơ sở đã phát huy quyền làm chủ, nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và Nhân dân trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
Song song đó, các cấp ủy đảng, chính quyền xây dựng và triển khai thực hiện chương trình, kế hoạch công tác xây dựng đảng, xây dựng chính quyền vững mạnh trong công tác thực hiện dân chủ ở cơ sở; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu theo Quy định số 11-Qđi/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị quy định về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với người dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của Nhân dân; lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, nhằm phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân, nâng cao chất lượng, hiệu quả về thực hiện dân chủ ở cơ sở. Kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng về công tác dân vận theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Vĩnh Long nhiệm kỳ 2020-2025, Quy chế số 20-QC/TU ngày 01/10/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về công tác dân vận của hệ thống chính trị tỉnh Vĩnh Long, Kế hoạch số 02-KH/BCĐ ngày 21/02/2023 của Ban Chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở tỉnh về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở năm 2023 và các văn bản chỉ đạo của tỉnh về công tác dân vận phù hợp với nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, địa phương.
UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành tỉnh và UBND các huyện, thị xã, thành phố xác định các nội dung cụ thể, thiết thực trong việc nâng cao hiệu quả thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở theo Chỉ thị số 08/CT-UBND ngày 14/3/2022 của Chủ tịch UBND tỉnh về tiếp tục tăng cường và đổi mới công tác dân vận của cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp trong tình hình mới và các quy định có liên quan, gắn với thực hiện dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long.
Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân được ban hành, là cơ sở để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tham gia thực hiện cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV, XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 và 2021 - 2026 đúng quy định của pháp luật. Qua cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, nhiệm kỳ 2016 – 2021 và 2021 - 2026 số lượng cử tri đi bầu đều đạt tỷ lệ cao và công dân thực hiện tốt quyền tự ứng cử của mình.
Ngoài ra, để Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành đi vào cuộc sống, thực hiện hiệu quả, các ngành, các cấp trong tỉnh đã tổ chức quán triệt nội dung luật và các văn bản hướng dẫn thi hành cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động biết và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ; chủ động xây dựng kế hoạch triển khai, gắn với tình hình thực tế của đơn vị, địa phương để việc thi hành luật đạt hiệu quả.
Về thực hiện công tác hòa giải ở cơ sở: UBND các xã, phường, thị trấn thực hiện công khai, minh bạch các thủ tục hành chính, nêu cao tinh thần phục vụ Nhân dân, tôn trọng quyền làm chủ của Nhân dân, kịp thời chỉ đạo giải quyết các vướng mắc, khó khăn ngay từ cơ sở. Chỉ đạo đội ngũ cán bộ tiếp dân và giải quyết các thủ tục, hồ sơ cho Nhân dân kịp thời, hiệu quả; xây dựng tác phong, thái độ trong quan hệ với Nhân dân; tăng cường công tác tiếp dân, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo; tổ chức gặp gỡ, đối thoại trực tiếp với Nhân dân để giải quyết kịp thời những ý kiến, tâm tư, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân ngay từ cơ sở; hạn chế đơn, thư vượt cấp, phát sinh “điểm nóng”; nâng cao tinh thần trách nhiệm, hiệu quả hoạt động của Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng, phát huy vai trò tổ tự quản, tổ hòa giải trong việc giải quyết các mâu thuẫn phát sinh trong cộng đồng dân cư.
Công tác hòa giải, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo được thực hiện theo đúng thẩm quyền và thời gian quy định. Qua đó, Tổ hòa giải ở cơ sở đã tham gia hòa giải 555 vụ, hòa giải thành 505 vụ (đạt 91%), không thành 50 vụ, chiếm 9%. Nội dung chủ yếu là tranh chấp đất đai, lối đi, tài sản, mất đoàn kết ở khu dân cư, hôn nhân gia đình, mâu thuẫn xóm giềng,….
Công tác cải cách hành chính được xem là một trong những khâu đột phá; thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông, dịch vụ công trực tuyến được duy trì hoạt động hiệu quả, ổn định, đảm bảo giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp đúng quy định. Đến nay, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính từ tỉnh đến cấp huyện, cấp xã vận hành ổn định, hiệu quả.
Các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị- xã hội trong tỉnh phát huy tốt vai trò lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện dân chủ ở cơ sở, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương, đơn vị, nhất là các cuộc vận động và phong trào thi đua yêu nước của tỉnh. Việc triển khai và thực hiện dân chủ ở cơ sở đã từng bước đi vào nền nếp, xây dựng thể chế về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở theo chủ trương, quan điểm Đảng, nghị quyết của chi, đảng bộ xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trong thực hiện dân chủ.
Ban Chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở các cấp trong tỉnh đã phát huy tốt vai trò tham mưu cấp ủy, chính quyền trong việc lãnh, chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở; từng bước thể chế hóa và tổ chức thực hiện hiệu quả phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả thực hiện dân chủ ở cơ sở, xây dựng mối quan hệ mật thiết, gắn bó giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân.
Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội luôn đổi mới hoạt động, tích cực trong công tác tuyên truyền, vận động và phối hợp chặt chẽ với chính quyền các cấp trong công tác giám sát, phản biện xã hội, chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp cho đoàn viên, hội viên và Nhân dân. Quyền làm chủ của Nhân dân tiếp tục được phát huy, tạo được sự đồng thuận cao trong xã hội; qua đó, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân đối với cấp ủy đảng, chính quyền, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
Sự tin tưởng của Nhân dân, ý thức trách nhiệm của công dân, sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị vào công tác tuyên truyền, triển khai thực hiện. Sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, thống nhất của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp; các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền được phổ biến, quán triệt đầy đủ.
Việc thông tin tuyên truyền về dân chủ trực tiếp có trọng tâm đến mọi người dân với nhiều hình thức truyền thông đảm bảo công khai, minh bạch, dân chủ, công bằng, bình đẳng trong từng công việc. Các cơ quan, đơn vị, địa phương chủ động nắm bắt tình hình, bám sát cơ sở,…
Việc thực hiện dân chủ theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân, dân giám sát kiểm tra, dân thụ hưởng” được quán triệt và triển khai thực hiện tốt, tạo điều kiện cho Nhân dân được bàn và quyết định những công việc quan trọng, thiết thực gắn liền với quyền và lợi ích của Nhân dân,...
Đối với việc thực hiện các nội dung dân bàn, thảo luận, quyết định, người dân tham gia ý kiến, giám sát, kiểm tra được gắn kết vào cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” được hầu hết các xã, phường, thị trấn thực hiện tốt, nhất là những vấn đề liên quan trực tiếp đến người dân như: đóng góp xây dựng đường giao thông nông thôn, nhà văn hóa, xây dựng nông thôn mới, góp ý xây dựng hương ước, quy ước của ấp, khóm, khu các quy trình bầu, bãi nhiệm, miễn nhiệm cán bộ khóm, tổ dân phố, công khai các hoạt động thu, chi các nguồn phí, lệ phí, các nguồn quỹ vận động Nhân dân; việc huy động sức dân để xây dựng các công trình công cộng, các mức đóng góp từ Nhân dân,... đều được Nhân dân bàn và tự quyết định thông qua các cuộc họp của ấp, khóm, tổ dân phố, góp phần tích cực vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn, xây dựng các thiết chế văn hóa, giảm tỷ lệ hộ nghèo, cải thiện mức sống của người dân tại địa bàn dân cư, đã phát huy cao quyền làm chủ của Nhân dân, Nhân dân tích cực tham gia, ủng hộ.
Việc tổ chức Hội nghị cử tri nơi cư trú để lấy ý kiến đóng góp cho các ứng cử viên đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, số cử tri tham dự đông đủ, đa số cử tri bày tỏ sự tín nhiệm cao đối với những người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng Nhân dân các cấp
Thực hiện tốt dân chủ ở xã, phường, thị trấn trong xây dựng nông thôn mới, nhiều nội dung và phong trào thiết thực, được Nhân dân đồng tình, ủng hộ. Nhân dân đoàn kết, tích cực tham gia các phong trào thi đua, đóng góp tiền, đất, ngày công cùng các nguồn lực khác để xây dựng nông thôn mới (NTM), nông mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, đô thị văn minh
Về vấn đề công khai, minh bạch trong việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết, phản hồi ý kiến, kiến nghị phản ánh, khiếu nại, tố cáo của Nhân dân đã được chính quyền 107/107 xã, phường, thị trấn triển khai thực hiện nghiêm túc, công khai, dân chủ với nhiều hình thức đa dạng, công khai phổ biến qua hệ thống truyền thanh, các buổi họp dân hoặc niêm yết tại trụ sở làm việc tại UBND cấp xã, tại nơi công cộng, nơi tiếp công dân, hoặc thông qua các cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, các cuộc họp của các tổ chức chính trị - xã hội, họp ấp, khóm, khu, tổ dân phố,... Nội dung công khai, minh bạch gồm: kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm; dự toán, quyết toán ngân sách hàng năm của xã, phường, thị trấn; chương trình dự án đầu tư, các quy hoạch, kế hoạch chi tiết sử dụng đất, quy hoạch khu dân cư, phương án đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư; xây dựng cơ sở hạ tầng; chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững,... được đưa ra cán bộ, công chức, đảng viên và Nhân dân góp ý trước khi ban hành.
Ngoài ra, trong năm 2023, cơ quan hành chính các cấp trong tỉnh đã tổ chức thực hiện việc tiếp công dân đúng theo quy định của pháp luật về tiếp công dân.
Nhìn chung các cơ quan, đơn vị, địa phương đã được thực hiện tốt trên nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, gắn với thực hiện các quy định về thực hiện dân chủ ở cơ sở. Tuân thủ và thực hiện đúng nguyên tắc, quy trình kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật, để thực hiện tốt tính dân chủ trong tham gia đóng góp ý kiến khách quan, trung thực…
Thanh Tú – Nguồn Báo cáo số: 38/BC-UBND