Quang cảnh hội nghị.
Tại Yên Bái, quế là cây trồng có từ lâu đời gắn liền với truyền thống, tập quán, văn hóa của đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện Văn Yên, Trấn Yên nhất là dân tộc Dao Đỏ của huyện Văn Yên. Quế Văn Yên được trồng ở 25/25 xã, thị trấn của huyện, với tổng diện tích trên 55.000 ha, trong đó diện tích quế tập trung trên 30.000ha, diện tích quế hữu cơ đạt chứng nhận 7.281 ha. Trên địa bàn huyện Văn Yên có 212 cơ sở, hộ gia đình sản xuất, kinh doanh giống quế. Hằng năm, riêng huyện Văn Yên gieo ươm trên 40 đến 50 triệu cây giống quế, cung ứng cho các địa phương trong và ngoài huyện. Tổng sản lượng quế vỏ khô đạt trên 6.000 tấn/năm, sản xuất lá quế trung bình 65.500 tấn/năm, sản lượng gỗ quế đạt trên 60.000 m3/năm.
Trong thời gian qua hoạt động xuất khẩu chung của tỉnh đã dần ổn định và có giá trị tăng tưởng tốt, lũy kế 11 tháng năm 2023 ước đạt 318,45 triệu USD, tăng 16% so với cùng kỳ; đạt 90,9% kế hoạch năm (cả năm ước đạt 350 triệu USD). Nhóm hàng nông lâm sản chế biến ước đạt 79,9 triệu USD, trong đó mặt hàng quế xuất khẩu trực tiếp ước đạt 1,2 triệu USD. Theo ngành chức năng, giá trị này rất thấp so với tiềm năng thế mạnh và giá trị của cây quế.
Đại diện HTX Quế hồi Trấn Yên cho rằng khó khăn của sản xuất quế hữu cơ là duy trì ổn định nguồn nguyên liệu
Hiện nay các sản phẩm quế của tỉnh đa số được các doanh nghiệp xuất khẩu thông qua trung gian nên giá cả và thị trường không ổn định, giá trị chưa cao, việc xúc tiến xuất khẩu ngành quế của tỉnh nói chung và trên địa bàn huyện Văn Yên nói riêng còn gặp nhiều khó khăn do chưa thiết lập được mối liên kết bền chặt giữa các cơ sở sản xuất với các nhà kinh doanh và giữa các nhà kinh doanh với nhau để hình thành hệ thống phân phối ổn định; hoạt động xuất khẩu còn nhiều hạn chế, quy mô xuất khẩu nhỏ, năng lực cạnh tranh thấp do giá thành cao và chất lượng sản phẩm chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường các nước nhập khẩu; hoạt động xúc tiến thương mại hiện nay chưa hiệu quả một phần do chính chất lượng hàng hóa của doanh nghiệp, mẫu mã thô sơ, chưa phong phú đa dạng; chưa đáp ứng được các yêu cầu về chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, nhãn mác, mã vạch, thương hiệu, …
Tại hội nghị, đại diện Vụ Chính sách thương mại Đa biên, Bộ Công Thương đã thông tin về tình hình đàm phán và thực thi các FTA hiện nay và cơ hội với ngành Quế; các vấn đề doanh nghiệp Việt Nam gặp phải khi tận dụng FTA; kiến nghị giải pháp tận dụng FTA hiệu quả. Đồng thời mong muốn các cơ quan quản lý cần tăng cường tìm kiếm đối tác cho các doanh nghiệp; xây dựng hệ sinh thái ngành cho các địa phương; nghiên cứu thông tin về thị trường; thay đổi từ gia công sản phẩm quế sang làm thương hiệu…
Chia sẻ về những khó khăn của sản xuất quế, các doanh nghiệp, HTX cho rằng hiện nay vùng nguyên liệu quế hữu cơ chưa đáp ứng được yêu cầu; công tác làm chứng nhận sản xuất quế hữu cơ còn gặp nhiều khó khăn; thiếu mặt bằng để xây dựng nhà xưởng; thị trường ngày càng thu hẹp cũng là thách thức đối với ngành quế.
Lãnh đạo huyện huyện Văn Yên cho biết, chưa bao giờ cây quế của Văn Yên khó khăn như hiện nay, cúc sốc thị trường năm nay đòi hỏi doanh nghiệp phải gắn kết với nhau; cũng như phải gắn kết từ trồng, chế biến, bảo quản đến xuất khẩu. Huyện Văn Yên sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân trồng quế đảm bảo theo quy trình; nâng cao chất lượng, sản phẩm quế, tăng cường tìm kiếm thông tin tình hình trong nước và thế giới để định hướng sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp phù hợp với thực tế.
Lãnh đạo Sở Công Thương tỉnh Yên Bái cho biết sẽ tăng cường tìm kiếm, mở rộng thị trường cho các doanh nghiệp quế
Để khắc phục những khó khăn, thúc đẩy xuất khẩu ngành quế, thời gian tới, ngành Công Thương Yên Bái sẽ đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, kết nối trực tiếp doanh nghiệp với các Thương vụ, Tham tán ở nước ngoài; tìm kiếm mở rộng thị trường, hệ thống phân phối; thúc đẩy tiêu thụ, xuất khẩu ngành hàng quế của tỉnh, đưa các sản phẩm từ quế của tỉnh Yên Bái đến với thị trường nước ngoài, đặc biệt là thị trường các nước trong các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.
Hiền Trang