Vụ việc vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo kiểm tra, giám sát của một số cấp ủy, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị; các tổ chức, cá nhân có liên quan đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong quản lý, sử dụng đất, tài chính, tài sản, đầu tư, quy hoạch, xây dựng ở các dự án do Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) thực hiện tại Thành phố Hồ Chí Minh thời gian qua đã và đang để lại hậu quả hết sức nghiêm trọng. Đây là bài học đau xót kéo theo rất nhiều hệ lụy, khó khăn trong việc khắc phục trong thời gian dài, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố; gây bức xúc dư luận xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và chính quyền Thành phố,…
Trước những vi phạm nghiêm trọng, kéo dài, gây hậu quả rất nặng nề liên quan đến các dự án do Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty AIC thực hiện tại Thành phố Hồ Chí Minh, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã quyết liệt chỉ đạo các cơ quan chức năng vào cuộc khẩn trương điều tra, kiểm tra, thanh tra,… kết luận rõ các vụ việc, xử lý kỷ luật nghiêm minh các tập thể và cá nhân có vi phạm liên quan. Thực hiện nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương đã quyết định kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban cán sự đảng (BCSĐ) Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2016-2021. Đây là vụ việc khó, phức tạp, kéo dài, dư luận xã hội quan tâm, liên quan đến lãnh đạo Thành phố qua nhiều nhiệm kỳ, nhiều tổ chức và cá nhân; nhưng với quan điểm thận trọng, khách quan, làm rõ bản chất vi phạm, xử lý kỷ luật đúng người, đúng lỗi phạm, góp phần sớm ổn định tình hình chính trị xã hội, tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố, Đoàn Kiểm tra của UBKT Trung ương với trách nhiệm cao trước Đảng, cùng sự nỗ lực, quyết tâm, kiên trì vào cuộc thẩm tra, xác minh, đã làm rõ những vi phạm, khuyết điểm của các tập thể và cá nhân có liên quan, cụ thể như sau:
BCSĐ UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, để UBND Thành phố và nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm nghiêm trọng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong quản lý, sử dụng đất, tài chính, tài sản, đầu tư, quy hoạch, xây dựng ở các dự án do Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và ở các gói thầu, dự án do Công ty AIC và các doanh nghiệp thuộc “hệ sinh thái” AIC thực hiện; nhiều tổ chức đảng, đảng viên bị xử lý kỷ luật, nhiều cán bộ, đảng viên bị xử lý hình sự.
Những vi phạm nêu trên đã gây hậu quả rất nghiêm trọng, nguy cơ thất thoát, lãng phí rất lớn tiền, tài sản của Nhà nước và nguồn lực xã hội, gây dư luận bức xúc, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và chính quyền Thành phố. Trách nhiệm chính đối với những vi phạm, khuyết điểm nêu trên thuộc về BTV Thành ủy nhiệm kỳ 2010-2015; BCSĐ UBND Thành phố các nhiệm kỳ 2011-2016, 2016-2021 và các đồng chí: Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy nhiệm kỳ 2005-2010, 2010-2015; nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Bí thư Ban cán sự đảng, Chủ tịch UBND Thành phố nhiệm kỳ 2004-2011, 2011-2016, 2016-2021 và một số tổ chức đảng, đảng viên khác. Cụ thể:
Đối với BCSĐ UBND Thành phố
Các nhiệm kỳ từ 1999 đến 2021 đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; không họp, báo cáo Ban Thường vụ, Thường trực Thành ủy nhiều nội dung (các Đề án quan trọng, chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư đối với dự án có ảnh hưởng lớn đến môi trường, 05 Dự án đầu tư nhóm A…) theo Quy chế làm việc của Thành ủy. Thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, thiếu chỉ đạo công tác kiểm tra để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm trong việc:
1. Quản lý Nhà nước về đầu tư, quy hoạch, xây dựng, đất đai, môi trường, tài chính, tài sản công trên địa bàn, kéo dài qua các nhiệm kỳ; gây hậu quả rất nghiêm trọng, thất thoát, lãng phí rất lớn tiền, tài sản Nhà nước; xảy ra nhiều vụ án nghiêm trọng, nhiều tổ chức, cá nhân, cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Thành phố vi phạm bị kỷ luật đảng, hành chính, xử lý hình sự; trong đó có vụ án gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
2. Đối với các đề án, dự án, gói thầu liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty AIC, để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm trong việc: Chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư dự án; quản lý quy hoạch, trật tự xây dựng; bồi thường, giải phóng mặt bằng; giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; xác định nghĩa vụ tài chính đối với các dự án đầu tư liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát; nguy cơ gây thất thoát lớn NSNN. Chấp thuận đầu tư; thẩm định giá; lựa chọn nhà thầu, thực hiện hợp đồng, thanh toán, quyết toán các đề án, dự án/gói thầu liên quan đến Công ty AIC, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí NSNN và tiền đóng góp của phụ huynh học sinh; 05 cán bộ bị kỷ luật, xử lý hình sự. Chậm chỉ đạo thực hiện, khắc phục vi phạm, khuyết điểm được kết luận của cơ quan thanh tra, kiểm toán chỉ ra; để tình trạng khiếu nại, tố cáo kéo dài, cụ thể: Nhiệm kỳ 1999-2004, UBND Thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư, chuyển nhượng dự án, góp vốn, đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao đất trái quy định; dẫn đến quá trình triển khai dự án sau này vướng mắc về pháp lý, chậm phát hiện, khắc phục các vi phạm, khuyết điểm; xác định, thực hiện nghĩa vụ tài chính trái quy định... Nhiệm kỳ 2004-2011, BCSĐ UBND Thành phố không báo cáo Ban Thường vụ Thành ủy xin chủ trương trước khi UBND Thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư 02 dự án đầu tư nhóm A, phê duyệt quy hoạch xây dựng của dự án Mũi Đèn đỏ; việc phê duyệt dự án, cấp giấy chứng nhận đầu tư, góp vốn, điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh cơ cấu sử dụng đất, giao đất, cấp phép xây dựng trái quy định; dẫn đến quá trình triển khai dự án sau này vướng mắc về pháp lý, chậm tiến độ kéo dài nhưng chậm phát hiện, khắc phục; xác định, thực hiện nghĩa vụ tài chính trái quy định. Nhiệm kỳ 2011-2016, BCSĐ UBND Thành phố không báo cáo Ban Thường vụ Thành ủy xin chủ trương đầu tư dự án, lập quy hoạch xây dựng, để UBND Thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư 02 dự án đầu tư nhóm A liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, 4 dự án và 2 đề án quan trọng liên quan tới Công ty AIC, điều chỉnh chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đầu tư, quy hoạch xây dựng, giao đất; xác định, thực hiện nghĩa vụ tài chính trái quy định; nguy cơ thất thoát, lãng phí NSNN; chậm phát hiện, khắc phục vướng mắc về pháp lý dẫn đến dự án chậm tiến độ, chậm đưa đất vào sử dụng, chậm xử lý, thu hồi dự án vi phạm; Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã lợi dụng để phát hành trái phiếu, thế chấp, rút vốn của Ngân hàng SCB trái pháp luật. Nhiệm kỳ 2016-2021, UBND Thành phố và tổ chức, cá nhân có liên quan có nhiều vi phạm, khuyết điểm trong việc chấp thuận, điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh quy hoạch xây dựng, giao đất; xác định, thực hiện nghĩa vụ tài chính trái quy định, nguy cơ thất thoát, lãng phí NSNN; nhiều dự án chậm tiến độ, chậm phát hiện, khắc phục vướng mắc về pháp lý, chậm xử lý, thu hồi dự án vi phạm; Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã lợi dụng để thế chấp một số dự án, rút tiền tại Ngân hàng SCB. Để xảy ra vụ án hình sự, 05 cán bộ bị xử lý hình sự liên quan đến Công ty AIC.
Vi phạm, khuyết điểm của BCSĐ UBND Thành phố nhiệm kỳ 1999-2004 gây hậu quả nghiêm trọng, các nhiệm kỳ 2004-2011, 2011-2016, 2016-2021 gây hậu quả rất nghiêm trọng, nguy cơ thiệt hại rất lớn tiền, tài sản Nhà nước, để xảy ra vụ án hình sự nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng tại Thành phố, nhiều cán bộ bị xử lý hình sự, kỷ luật đảng, hành chính, gây dư luận bức xúc trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và cơ quan quản lý Nhà nước. Nhiệm kỳ 2021-2026, thiếu chỉ đạo kiểm tra, thanh tra, chậm rà soát, phát hiện, khắc phục các vi phạm, khuyết điểm, chưa xử lý các dự án chậm tiến độ kéo dài, hết thời hạn thực hiện.
Đối với các tổ chức đảng có liên quan
Ban Thường vụ Thành ủy các nhiệm kỳ 2005-2010, 2010-2015,vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, Quy chế làm việc, quy định của Đảng khi không cho chủ trương đầu tư một số dự án quan trọng, nhóm A liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty AIC. Buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm trong các lĩnh vực cụ thể:
1. Công tác quản lý Nhà nước về đầu tư, quy hoạch, xây dựng, đất đai, môi trường, tài chính, tài sản công trên địa bàn, kéo dài qua các nhiệm kỳ, gây hậu quả rất nghiêm trọng, thất thoát, lãng phí rất lớn tiền, tài sản Nhà nước; nhiều vụ án nghiêm trọng, nhiều tổ chức, cá nhân, cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Thành phố vi phạm bị kỷ luật đảng, hành chính, xử lý hình sự; trong đó có vụ án gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
2. Đối với các dự án, đề án, gói thầu liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty AIC: Nhiệm kỳ 2005-2010, Ban Thường vụ, Thường trực Thành ủy không cho ý kiến về chủ trương đầu tư (BCSĐ UBND Thành phố không báo cáo) trước khi UBND Thành phố phê duyệt 03 dự án nhóm A theo Quy chế làm việc, quá trình triển khai có nhiều vi phạm, khuyết điểm trong việc chấp thuận dự án, lựa chọn chủ đầu tư không đủ năng lực, dự án chậm tiến độ, xác định nghĩa vụ tài chính trái quy định, nguy cơ gây thất thoát lớn NSNN. Nhiệm kỳ 2010-2015,thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, để BCSĐ UBND Thành phố vi phạm Quy chế làm việc của Thành ủy khi không họp, không báo cáo Thành ủy, Ban Thường vụ, Thường trực Thành ủy trước khi UBND Thành phố phê duyệt các Đề án quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến môi trường, chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư 03 dự án đầu tư nhóm A..; xảy ra nhiều vi phạm trong quá trình thực hiện các dự án, chậm tiến độ, chậm phát hiện, khắc phục vi phạm, khuyết điểm, tình trạng đơn thư, khiếu kiện kéo dài, gây dư luận xấu, nguy cơ thất thoát, lãng phí lớn NSNN. Vi phạm Quy chế làm việc để UBND Thành phố trực tiếp báo cáo Thường trực Thành ủy không qua BCSĐ; chấp thuận chủ trương để doanh nghiệp chuyển đổi chức năng dự án sân golf-thể dục thể thao và nhà ở thành khu dân cư không đúng thẩm quyền (của Ban Thường vụ Thành ủy), có nội dung vi phạm quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước. Không ban hành Quy chế làm việc của BCSĐ UBND Thành phố theo thẩm quyền. Nhiệm kỳ 2015-2020,Thường trực, Ban Thường vụ Thành ủy không cho ý kiến về chủ trương đầu tư dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An (BCSĐ không báo cáo); thiếu chỉ đạo kiểm tra, để xảy ra vi phạm, khuyết điểm trong việc thực hiện dự án; chậm xác định nghĩa vụ tài chính, dẫn đến chủ đầu tư được giao đất trên thực địa năm 2018 nhưng chưa nộp tiền sử dụng đất, thuê đất, nguy cơ thất thu lớn NSNN.
Đối với các tổ chức đảng khác
Đảng ủy các Sở Kế hoạch và Đầu tư nhiệm kỳ 2015-2020, Sở Xây dựng nhiệm kỳ 2010-2015, Sở Tài nguyên và Môi trường nhiệm kỳ 2010-2015, Sở Tài chính nhiệm kỳ 2015-2020 thiếu trách nhiệm, thiếu kiểm tra, giám sát trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị để Sở thẩm định, tham mưu trình UBND Thành phố, ban hành nhiều văn bản có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả nghiêm trọng. Đảng ủy các Sở Kế hoạch và Đầu tư nhiệm kỳ 2010-2015; Sở Xây dựng nhiệm kỳ 2015-2020; Sở Tài nguyên và Môi trường nhiệm kỳ 2015-2020; Sở Tài chính nhiệm kỳ 2010-2015; Sở Quy hoạch và Kiến trúc nhiệm kỳ 2010-2015; Sở Giáo dục và Đào tạo nhiệm kỳ 2010-2015; Sở Y tế nhiệm kỳ 2010-2015 đã thiếu trách nhiệm, thiếu kiểm tra, giám sát trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị để Sở thẩm định, tham mưu trình UBND Thành phố, ban hành nhiều văn bản có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả. Ngoài ra, còn có trách nhiệm của các tổ chức đảng có vi phạm, khuyết điểm trước năm 2010.
Đối với cá nhân
1. Các đồng chí: Đồng chí Lê Thanh Hải, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy, Phó Bí thư Thành ủy, Bí thư BCSĐ, Chủ tịch UBND Thành phố; đồng chí Lê Hoàng Quân, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, Bí thư BCSĐ, Chủ tịch UBND Thành phố và đồng chí Nguyễn Thành Phong, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, Bí thư BCSĐ, Chủ tịch UBND Thành phố đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương, Quy chế làm việc; trực tiếp chỉ đạo, ký một số văn bản có liên quan trái quy định pháp luật, không đúng thẩm quyền gây hậu quả rất nghiêm trọng; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm tại Đảng bộ, chính quyền Thành phố, gây hậu quả rất nghiêm trọng, nguy cơ thiệt hại lớn tiền, tài sản Nhà nước, để xảy ra nhiều vụ án hình sự, trong đó có vụ án rất nghiêm trọng, nhiều cán bộ đảng viên vi phạm pháp luật, bị xử lý hình sự, kỷ luật Đảng, hành chính, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, làm giảm uy tín của tổ chức đảng, cơ quan quản lý Nhà nước và bản thân các đồng chí.
Trong đó, đồng chí Lê Thanh Hải, trên cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền Thành phố từng giai đoạn, đồng chí chịu trách nhiệm về các vi phạm, khuyết điểm kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ của Ban Thường vụ Thành ủy, BCSĐ UBND, UBND Thành phố (từ tháng 6/2001 đến tháng 6/2016), gây hậu quả rất nghiêm trọng, thất thoát, lãng phí rất lớn tiền, tài sản Nhà nước; nhiều vụ án nghiêm trọng, nhiều tổ chức, cá nhân, cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Thành phố vi phạm, bị kỷ luật đảng, hành chính, xử lý hình sự; trong đó có vụ án gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Đối với các dự án liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty AIC, để xảy ra nhiều vi phạm, gây hậu quả rất nghiêm trọng, nguy cơ thất thoát lớn tiền và tài sản Nhà nước, không chỉ đạo xử lý kịp thời các dự án có vi phạm, chậm tiến độ, không thực hiện, từ đó Tập đoàn Vạn Thịnh Phát lợi dụng phát hành trái phiếu, thế chấp, rút vốn của Ngân hàng SCB.
Đồng chí Lê Hoàng Quân, cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố từ tháng 10/2004 đến tháng 12/2015; trên cương vị người đứng đầu chính quyền Thành phố, chịu trách nhiệm người đứng đầu về các vi phạm, khuyết điểm của BCSĐ UBND Thành phố, UBND Thành phố (giai đoạn từ tháng 7/2006 đến tháng 12/2015) trong công tác quản lý Nhà nước trên địa bàn; gây hậu quả rất nghiêm trọng, thất thoát, lãng phí rất lớn tiền, tài sản Nhà nước; nhiều vụ án nghiêm trọng, nhiều tổ chức, cá nhân, cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Thành phố vi phạm, bị xử lý, kỷ luật đảng, hành chính, xử lý hình sự. Trong đó, đối với các đề án, dự án, gói thầu liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty AIC, nguy cơ thất thoát lớn NSNN; Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã lợi dụng để phát hành trái phiếu, thế chấp, rút vốn của Ngân hàng SCB.
Đồng chí Nguyễn Thành Phong, trên cương vị người đứng đầu chính quyền Thành phố, chịu trách nhiệm về các vi phạm, khuyết điểm của BCSĐ UBND Thành phố (giai đoạn từ tháng 12/2015 đến tháng 8/2021) trong công tác quản lý Nhà nước trên địa bàn; gây hậu quả nghiêm trọng, thất thoát, lãng phí rất tiền, tài sản Nhà nước; nhiều vụ án nghiêm trọng, nhiều tổ chức, cá nhân, trong đó có cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Thành phố vi phạm, bị xử lý, kỷ luật đảng, hành chính, xử lý hình sự. Đối với các đề án, dự án, gói thầu liên quan đến Công ty AIC, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, để xảy ra nhiều vi phạm, nguy cơ thất thoát, lãng phí lớn NSNN; Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã lợi dụng để thế chấp một số dự án, rút tiền tại Ngân hàng SCB. Để xảy ra vụ án, 05 cán bộ bị xử lý hình sự liên quan đến Công ty AIC.
2. Một số đồng chí nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy; nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban, Phó Trưởng ban một số ban Đảng Thành ủy, Ủy viên BCSĐ, Phó Chủ tịch UBND Thành phố; nguyên Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, Giám đốc các Sở Tài chính, Tài nguyên - Môi trường, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Kế hoạch - Đầu tư, Sở Y tế và Sở Quy hoạch - Kiến trúc đã vi phạm quy chế làm việc, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương, trực tiếp chỉ đạo, ký hoặc tham mưu, trình cấp có thẩm quyền ký các văn bản trái quy định pháp luật, gây hậu quả nghiêm trọng; hoặc để cấp phó làm trái quy định của Đảng, Nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ, thực thi công vụ gây hậu quả nghiêm trọng, bị xử lý hình sự tại vụ án liên quan tới Công ty AIC; ký ban hành một số văn bản tại về chấp thuận đầu tư xây dựng lại chung cư cao tầng; điều chỉnh phương án quy hoạch - kiến trúc; giao cho doanh nghiệp lập dự án đầu tư, phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất,… vi phạm các quy định của pháp luật về Đầu tư, Xây dựng, Quy hoạch, Đất đai.
Ngoài ra còn có trách nhiệm của một số tổ chức đảng có vi phạm, khuyết điểm trước năm 2010; một số cá nhân có vi phạm liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Công ty AIC gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đến mức phải xem xét xử lý kỷ luật, đã bị khai trừ Đảng, bị xử lý về hình sự tại vụ án khác và 21 đảng viên thuộc diện Ban Thường vụ Thành ủy quản lý đã bị khai trừ ra khỏi đảng, xử lý hình sự... Cũng liên quan đến vụ việc này, còn có vi phạm, khuyết điểm của một số cá nhân và cơ quan bộ, ngành Trung ương…
Như vậy, do vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, thiếu chỉ đạo công tác kiểm tra, BCSĐ UBND Thành phố Hồ Chí Minh các nhiệm kỳ từ 2011-2021, cùng một số tổ chức đảng và đảng viên đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong quản lý, sử dụng đất, tài chính, tài sản, đầu tư, quy hoạch, xây dựng ở các dự án do Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty AIC thực hiện tại Thành phố Hồ Chí Minh. Các tổ chức đảng và đảng viên có vi phạm liên quan đến vụ việc trên đã và đang bị UBKT Trung ương và các tổ chức đảng có thẩm quyền xem xét, xử lý kỷ luật nghiêm minh theo quy định của Đảng.
Qua việc xem xét, xử lý kỷ luật tổ đảng và đảng viên vi phạm liên quan đến các sai phạm của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty AIC tại Thành phố Hồ Chí Minh có thể rút ra một số vấn đề sau:
Thứ nhất, quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước ta trong xử lý kỷ luật cán bộ, đảng viên vi phạm; trong đấu tranh, phòng chống tham nhũng, tiêu cực là kiên quyết, kiên trì, không dừng, không nghỉ và không chùng xuống. Mọi tổ chức và cá nhân nếu có hành vi vi phạm quy định của Đảng, vi phạm pháp luật của Nhà nước dù sớm hay muộn cũng đều bị xử lý nghiêm minh theo đúng phương châm “không vùng cấm”, “không ngoại lệ”, “không cứ hạ cánh là an toàn”, “không phân biệt, bất kể người đó là ai”…
Thứ hai, việc vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương; vi phạm trong thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao của các tập thể, cá nhân người đứng đầu cấp ủy, thủ trưởng cơ quan, đơn vị, cấp phó, lãnh đạo các cơ quan tham mưu, quản lý nhà nước trong các lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực như quản lý đất đai, đầu tư, xây dựng, tài chính, … sẽ dẫn đến vi phạm nghiêm trọng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; gây hậu quả rất nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ thất thoát rất lớn NSNN, cũng như các nguồn lực xã hội, gây bức xúc xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Thứ ba, có một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý, và người đứng đầu cơ quan, đơn vị đã vi phạm trách nhiệm nêu gương, trong quá trình thực hiện quyền hạn, chức trách, nhiệm vụ được giao đã thiếu dân chủ, trực tiếp chỉ đạo, ký hoặc tham mưu trình ký văn bản trái thẩm quyền, không đúng quy trình, vi phạm quy định của pháp luật, có lợi cho doanh nghiệp nhưng làm tổn hại nghiêm trọng đến lợi ích hợp pháp của Nhà nước; buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, đôn đốc, để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm thuộc lĩnh vực, địa bàn mình trực tiếp quản lý; vi phạm, khuyết điểm để kéo dài, gây hậu quả rất nghiêm trọng, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí rất lớn tiền, tài sản Nhà nước; xảy ra các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, kéo theo nhiều cán bộ lãnh đạo và đảng viên bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sự, khai trừ ra khỏi Đảng.
Thứ tư, phải tiếp tục tăng cường việc kiểm soát quyền lực, thông qua việc “nhốt quyền lực, trong lồng cơ chế”, thực hiện nghiêm nguyên tắc “các cơ quan công quyền, cán bộ chấp pháp, trong thi hành công vụ chỉ được làm những những gì pháp luật cho phép”. Nghĩa là, người có quyền lực, được giao trọng trách xử lý công việc không được tùy tiện, lộng quyền, lạm quyền, tiếm quyền để chỉ đạo, ký, tham mưu trình ký ban hành các văn bản trái thẩm quyền, vi phạm pháp luật để phục vụ cho nhóm lợi ích riêng của cá nhân và doanh nghiệp, gây tổn hại đến lợi ích hợp pháp của Nhà nước và nhân dân. Trong quá trình thực thi công vụ các tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức cùng với việc chấp hành nghiêm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, phải tuân thủ nghiêm ngặt quy chế làm việc, trách nhiệm nêu gương và thực hiện đúng chức trách nhiệm vụ được giao./.
Trần Việt Hà* - Nguyễn Thị Minh Hằng**
* Vụ trưởng Vụ Địa bàn VII - ** Chuyên viên, Cơ quan UBKT Trung ương