Tại cảng cá Đề Gi (huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định) nhiều ngư dân đã có những kiến nghị gửi tới Đoàn công tác; trong đó, tập trung nêu rõ những “điểm nghẽn”, “nút thắt” trong chống khai thác IUU. Đồng thời, cũng đề nghị Trung ương cần có những cơ chế, chính sách thông thoáng hơn liên quan tới Nghị định 48 để hỗ trợ ngư dân giúp họ yên tâm bám biển, đánh bắt hải sản hợp pháp. Trong đó, ngư dân Phạm Xuân Bình bày tỏ mong muốn Bộ và tỉnh có những chính sách hỗ trợ cho bà con ngư dân chuyển đổi ngành nghề đối với tàu thuyền dưới 15 mét hoặc cho nâng cấp tàu thuyền, cải hoán và hỗ trợ để ngư dân tiếp tục bám biển.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan và đoàn công tác thị sát cảng cá Đề Gi.
Lắng nghe ý kiến ngư dân tại buổi gặp mặt sau đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ: “Ngư dân chính là những người làm nên nghề cá Việt Nam, đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu thủy sản của đất nước. Chính vì vậy, phải đối xử với bà con ngư dân như những người tham gia vào công cuộc phát triển đất nước”.
Theo báo cáo của tỉnh Bình Định, tỉnh đã tổ chức rà soát danh sách tàu cá đăng ký, hướng dẫn ngư dân thực hiện việc đăng ký cấp phép khai thác thủy sản, cập nhật 100% dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase).
Tính đến ngày 31.3.2024, toàn tỉnh Bình Định có 5.311 tàu cá có chiều dài từ 6 m trở lên được đăng ký. Trong đó có 5.003 tàu cá được cấp giấy phép khai thác thủy sản, chiếm 94,20%, tăng thêm 3,91% so với thời điểm cuối năm 2023 và tăng thêm 10,20% so với thời điểm đầu năm 2023.
Hiện nay, 100% tàu cá của tỉnh Bình Định có chiều dài từ 15 m trở lên tham gia hoạt động khai thác hải sản (3.215 tàu cá) được trang bị thiết bị giám sát hành trình theo quy định; còn lại 25 tàu cá không hoạt động (do bị hư hỏng, nằm bờ) nên chưa lắp GSHT. UBND tỉnh Bình Định đã chỉ đạo kiểm tra, xác định nguyên nhân, vị trí, địa điểm neo đậu của từng tàu cá không hoạt động, yêu cầu các chủ tàu cá phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trước khi tham gia khai thác thủy sản.
Theo ông Trần Văn Phúc, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bình Định, hiện nay vẫn còn rất nhiều hạn chế trong công tác chống khai thác IUU. Tình trạng tàu cá bị nước ngoài bắt giữ vẫn chưa chấm dứt hẳn, mặc dù UBND tỉnh Bình Định đã chỉ đạo rất quyết liệt, các ngành, các cấp, chính quyền địa phương đã có nhiều cố gắng trong việc tuyên truyền, xử lý, nhưng vì lợi ích kinh tế mà chủ tàu, thuyền trưởng đã cố ý đưa tàu cá đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.
“Công tác quản lý tàu cá hoạt động vùng lộng ngoài tỉnh (tàu cá dưới 15 m) chưa thực sự hiệu quả. Nguyên nhân do các tàu này không quy định phải trang bị giám sát hành trình nên không thể giám sát được hành trình. Từ năm 2023 đến nay, tỉnh Bình Định có 5 tàu bị nước ngoài bắt giữ thì tất cả 5 tàu xuất bến ngoài tỉnh, 4 tàu có chiều dài dưới 15 m”, ông Phúc nói.
Tại buổi làm việc, tỉnh Bình Định kiến nghị Bộ NN-PTNT chỉ đạo Cục Kiểm ngư tăng cường tuần tra, kiểm soát trên các vùng biển; xử lý nghiêm đối với các tàu cá hoạt động sai vùng, sai tuyến và tại các vùng biển giáp ranh với các nước trong khu vực để kịp thời bảo vệ, ngăn chặn và xử lý tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển các nước.
Đồng thời, sớm ban hành thông tư sửa đổi Thông tư 23/2018/TT-BNNPTNT của Bộ NN-PTNT để tỉnh Bình Định giải quyết, xử lý dứt điểm tàu cá chưa đăng ký trên địa bàn tỉnh.
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, bản chất 3 hành vi IUU là khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không đúng quy định đã nằm trong Luật Thủy sản năm 2017.
“Việc EC áp đặt IUU là để quản lý triệt để, tạo sự công bằng giữa các quốc gia, doanh nghiệp khi đưa thủy sản vào thị trường châu Âu”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng chia sẻ, nếu chúng ta chấp hành tốt IUU trước hết là điều rất tốt cho Việt Nam, đảm bảo được nguồn lợi thủy sản, môi trường biển, đa dạng sinh học... Đây cũng là để tránh sự bất công giữa người chấp hành tốt và người vi phạm.
“Chống khai thác IUU chính là cơ hội để ngành thủy sản Việt Nam thay đổi, tuy nhiên phải thống nhất trong nhận thức, không làm kiểu đối phó. Như vậy, không thể nào ngành kinh tế biển, nghề cá chúng ta tiến tới hiện đại được; không thể nào thực hiện được mục tiêu Việt Nam là quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.