Ký ức Tết Độc lập đầu tiên

Niềm hạnh phúc độc lập

Sáng 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Ở khắp các vùng quê, tin vui ấy được truyền đi bằng loa phát thanh, bằng tiếng hô vang trên đường làng, bằng những lá cờ đỏ sao vàng phấp phới. Người dân cả nước vỡ òa trong niềm hạnh phúc độc lập.

Ông Vũ Quang Chinh năm nay đã 95 tuổi, ở thôn Đồng Tái, xã Gia Phúc nhớ lại ngày ấy, người ta dùng chiếc loa làm bằng tôn, đi khắp làng hô to: Hoan hô Việt Nam độc lập rồi! Hoan hô Hồ Chí Minh! Đoàn người như đi hội. Không khí phấn khởi lắm, ai cũng rạng rỡ nụ cười.

Trong niềm hân hoan ấy, ông Chinh quyết tâm đi theo cách mạng. Năm 1946, khi mới 16 tuổi, ông đã tham gia làm liên lạc cho Đoàn Thanh niên Cứu quốc ở địa phương. Vài năm sau, ông trở thành bộ đội, rồi vinh dự được tham gia đơn vị bảo vệ Bác Hồ.

Nhắc đến ký ức ấy, đôi mắt người lính già ánh lên niềm tự hào: “Được gặp Bác, thấy Bác giản dị, thương yêu bộ đội như người thân, tôi càng quyết tâm cống hiến cả đời cho cách mạng”.

Ông Đinh Sỹ Chính 95 tuổi, hiện sống ở phường Hải Dương cũng là nhân chứng trực tiếp của những ngày sôi sục cách mạng. Ông nhớ lại cuộc mít tinh ngày 17/8/1945 tại Hải Dương: “Khi đoàn diễu hành đến phố Đông Thị, tiếng súng hiệu vang lên, cả rừng người hô to: Đả đảo chính phủ Trần Trọng Kim! Ủng hộ Việt Minh! Lá cờ đỏ sao vàng tung bay dẫn đầu, khí thế cách mạng dâng trào”.

Ngày 2/9 năm ấy, ông cùng hàng nghìn người dân Hải Dương tập trung tại Quảng trường Độc Lập, lắng nghe qua loa phát thanh bản Tuyên ngôn Độc lập từ Hà Nội. Khi 5 lời thề độc lập vang lên, cả biển người đồng thanh hô vang, âm thanh rung chuyển như muốn khắc ghi lời thề ấy vào lịch sử dân tộc. “Dân mình phấn khởi lắm, đúng là không có gì quý hơn độc lập, tự do”, ông Chính xúc động nói.

Còn ông Lê Xuân Thọ, năm nay tròn 100 tuổi, quê ở huyện Bình Giang (cũ) là một trong những đảng viên lão thành. Ông từng tham gia Việt Minh bí mật từ cuối năm 1944, góp phần phá kho thóc Nhật cứu đói, tham gia cướp chính quyền ở huyện. Nhắc lại ngày độc lập đầu tiên, ông nói: “Tôi thấy rõ sức mạnh gắn kết của dân tộc. Chính niềm tin ấy thôi thúc tôi gắn bó cả đời với lý tưởng cách mạng”.

Trải qua những năm tháng bị địch bắt cầm tù tại trại giam Đoạn xá Hải Phòng và Côn Đảo, ông Thọ vẫn một lòng trung thành với Đảng. Sau này, ông tiếp tục công tác trong ngành ngân hàng khi về hưu. Ở tuổi 100, mái tóc bạc trắng, ông vẫn thường đọc thơ cho con cháu, nhắc lại những tháng ngày hào hùng: “Được sống đến hôm nay, trong hòa bình, độc lập, là niềm hạnh phúc lớn nhất đời tôi”.

Lời nhắc từ ký ức thiêng liêng

Ký ức của những nhân chứng lịch sử như ông Chinh, ông Chính hay ông Thọ là tài sản vô giá. Đó không chỉ là câu chuyện của riêng mỗi người, mà là ký ức chung của một dân tộc đã trải qua những mất mát, hy sinh để có ngày độc lập.

Ở tuổi 95, ông Vũ Quang Chinh rưng rưng nước mắt khi xem những thước phim về Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh. “Đồng đội tôi nhiều người đã ngã xuống, không còn được chứng kiến cảnh đất nước độc lập, yên bình, phát triển hôm nay. Tôi sống đến giờ này, được ngắm thành quả đất nước thấy sung sướng lắm, còn gì bằng nữa”, ông Chinh xúc động nói.

Vì vậy, ông luôn nhắc con cháu phải sống chuẩn mực, giữ gìn phẩm hạnh, xứng đáng với cha ông.

Tròn 80 năm kể từ mùa thu lịch sử đất nước đã đi qua bao biến động, từ chiến tranh đến hòa bình, từ nghèo đói đến đổi mới, phát triển. Nhưng giá trị độc lập, tự do thì vẫn vẹn nguyên, là nền tảng cho mọi thành quả hôm nay. Những lời kể của nhân chứng sống không chỉ giúp thế hệ trẻ hiểu rõ lịch sử, mà còn khơi dậy niềm tự hào, trách nhiệm trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

80 năm trôi qua, từ ký ức Tết Độc lập đầu tiên, mỗi câu chuyện của nhân chứng đều là một bài học về lòng yêu nước, ý chí quật cường. Với thế hệ hôm nay, ký ức ấy là lời nhắc nhở độc lập, tự do không tự nhiên có được, mà phải đánh đổi bằng máu xương của biết bao thế hệ.

Trong dòng chảy lịch sử, từ Hải Phòng đến khắp mọi miền đất nước, âm vang của ngày 2/9/1945 vẫn còn vang vọng. Đó là ngọn lửa hun đúc tinh thần tự hào dân tộc, thôi thúc các thế hệ tiếp nối dựng xây quê hương ngày càng giàu mạnh, văn minh.