Nghề hấp cá ở xã Tịnh Kỳ, TP Quảng Ngãi
Hằng năm, cứ vào từ tháng 1 đến tháng 4 âm lịch, ngư dân Quảng Ngãi lại ra vùng biển Lý Sơn để đánh bắt cá cơm. Họ ra khơi từ buổi chiều, đến tối thì bắt đầu đánh bắt, đến khi cá đầy khoang, các tàu lại quay về cảng để bán cho thương lái.
Tại đây, cá cơm tươi được thương lái mua để làm mắm hoặc bán cho người dân làm thực phẩm hằng ngày; một phần lớn cá cơm sẽ được chuyển đi hấp và phơi khô làm sản phẩm xuất khẩu.
Các cơ sở làm cá cơm khô phần lớn tập trung tại xã Tịnh Kỳ (TP Quảng Ngãi). Nghề làm cá cơm khô thường bắt đầu từ tháng 3, khi thời tiết bắt đầu có nắng, lúc này cá cơm mới khô đều, thơm ngon. Cá cơm được chủ cơ sở thu mua rồi vận chuyển đến nơi sản xuất ở gần đó. Mỗi ngày, một cơ sở có thể thu mua 8 đến 10 tấn cá cơm để phơi khô. Cá cơm sau khi mua về được rửa qua nước, trải đều lên vỉ, mỗi vỉ khoảng 5 kg cá tươi. Người dân xếp chồng khoảng 20 vỉ cá lên nhau rồi đưa vào hấp. Sau khoảng 5 phút, cá vừa chín tới sẽ được đưa ra ngoài để chuẩn bị đi phơi. Những khay cá hấp còn nóng hổi được đưa lên xe đẩy đi phơi.
Những công việc trên hầu hết do phụ nữ đảm nhiệm. Chị Nguyễn Thị Vân (xã Tịnh Kỳ, TP Quảng Ngãi) cho biết mỗi ngày làm công việc phơi cá cơm bắt đầu từ khoảng 8 giờ sáng, mang lại cho chị thu nhập 300 nghìn đồng/ngày. “Mỗi ngày, tôi và nhiều phụ nữ khác bắt đầu đẩy cá từ lò hấp mang ra bãi phơi rồi trải đều cá, đến cuối ngày thì thu cá vào lại. Công việc nặng nhọc và phải làm ngoài nắng”, chị Vân chia sẻ.
Theo một chủ cơ sở sản xuất cá cơm khô, khoảng 3 kg cá tươi sẽ làm được 1 kg khô. Cá cơm khô được chế biến thành nhiều món ngon nên nhu cầu của thị trường rất lớn. Hiện giá cá khô dao động 70-80 nghìn đồng/kg.
Ông Nguyễn Hoài Thanh, Chủ tịch UBND xã Tịnh Kỳ cho biết trên địa bàn xã, hiện có 10 cơ sở chế biến cá cơm khô, tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động. Cá sau khi đã phơi khô sẽ được bán khắp nơi trong cả nước, một phần sẽ được đóng gói và xuất khẩu sang các nước, nhất là Trung Quốc. Mỗi cơ sở có thể giải quyết việc làm cho từ 10 đến 15 lao động, mỗi ngày có thu nhập từ khoảng 300 nghìn đồng/người.