Những điểm nhấn văn hóa tạo sức lan tỏa

Năm 2025, tiếp tục đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của Quảng Ninh trên hành trình xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, con người, nền tảng quan trọng cho phát triển bền vững. Từ những lễ hội truyền thống được tổ chức quy mô, chuyên nghiệp đến sự lan tỏa mạnh mẽ của phong trào nghệ thuật cộng đồng, đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng lên. Những hoạt động ấy không chỉ tôn vinh bản sắc riêng có của Vùng mỏ anh hùng, mà còn góp phần tạo nên “sức mạnh mềm” giúp Quảng Ninh khẳng định vị thế là trung tâm văn hóa, du lịch hàng đầu cả nước.

Dấu ấn nổi bật nhất trong lĩnh vực văn hóa của Quảng Ninh trong năm 2025 phải kể đến dấu mốc lịch sử ngày 12/7 khi Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc (thuộc địa bàn các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh và TP Hải Phòng) được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới. Đây là Di sản thế giới thứ 9 ở Việt Nam được UNESCO công nhận và là Di sản thế giới liên tỉnh thứ 2 ở Việt Nam sau Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà (Quảng Ninh, TP Hải Phòng).

Quần thể di sản gồm 12 điểm, cụm di tích nằm trên 3 địa phương Quảng Ninh, Hải Phòng và Bắc Ninh, với diện tích vùng lõi 525,75ha và vùng đệm 4.380,19ha. Trong đó, Quảng Ninh có 5 điểm, cụm di tích, gồm: Cụm di tích chùa Hoa Yên; Am Ngọa Vân; Thái Miếu; Bãi cọc Bạch Đằng; Chùa Lân (Long Động). Việc ghi danh này, khẳng định sự đánh giá cao của quốc tế đối với giá trị nổi bật toàn cầu của di sản và những tư tưởng nhân văn tốt đẹp của Phật giáo Trúc Lâm do Phật Hoàng Trần Nhân Tông sáng lập, cũng như những nỗ lực của các địa phương trong gìn giữ, bảo vệ di sản. Đây là cơ hội đặc biệt để Yên Tử được cả thế giới biết đến, chiêm ngưỡng, tôn vinh và bảo vệ, đồng thời cũng sẽ mang đến rất nhiều các cơ hội bảo tồn, tôn tạo và phát huy; trong đó có phát triển du lịch văn hoá một cách bền vững, có trách nhiệm cao.

Concert “Quảng Ninh - Đất mỏ anh hùng” lan tỏa thông điệp về tình yêu quê hương, đất nước, tiếp tục đánh dấu bước phát triển công nghiệp văn hóa tại Quảng Ninh. Ảnh: Đỗ Phương.

Những tháng cuối năm 2025, Quảng Ninh thực sự rộn ràng trong không khí lễ hội khi liên tiếp tổ chức các chương trình nghệ thuật quy mô lớn, hoành tráng và đậm bản sắc Vùng mỏ. Chỉ trong vòng nửa tháng, từ “Hạ Long Concert 2025” đến chương trình nghệ thuật chính luận “Quảng Ninh - Đất mỏ anh hùng” chào mừng 89 năm Ngày Truyền thống công nhân Vùng mỏ - Truyền thống ngành Than 12/11 (1936-2025) đều quy tụ những gương mặt ca sĩ có sức ảnh hưởng mạnh mẽ, thu hút lượng khán giả lên tới 30.000 người/concert, trở thành những hiện tượng văn hóa tạo sức lan tỏa rộng rãi.

Các sân khấu âm nhạc tại Quảng Ninh không chỉ mang đến cho khán giả “bữa tiệc” của âm thanh, ánh sáng, cảm xúc mà còn không ngừng đổi mới về công tác tổ chức sự kiện văn hóa, nghệ thuật theo hướng hiện đại, gần gũi với công chúng, song vẫn giữ vững giá trị truyền thống và chiều sâu văn hóa, khẳng định tầm vóc mới của tỉnh trong phát triển nghệ thuật biểu diễn - một ngành công nghiệp văn hoá giàu tiềm năng hiện nay.

PGS.TS. Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Tổng đạo diễn Concert Hạ Long, cho biết: Với lợi thế sở hữu 2 di sản thế giới và tiềm năng văn hóa đặc sắc, việc Quảng Ninh tổ chức concert quy mô là bước đi cụ thể trong phát triển công nghiệp văn hoá trên địa bàn. Tôi kỳ vọng, mô hình này tiếp tục được lan toả tới nhiều tỉnh, thành trong cả nước.

Song song với những sự kiện lớn, dấu ấn văn hóa cơ sở năm 2025 cũng thể hiện rõ nét. Trong bối cảnh triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các địa phương đã chủ động, linh hoạt, duy trì tổ chức các lễ hội, ngày hội truyền thống. Qua đó, không chỉ giữ gìn bản sắc, quảng bá văn hóa mà còn tạo không gian để nhân dân trao truyền giá trị, tăng cường gắn kết cộng đồng.

Cùng với đó, việc tổ chức đồng loạt Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc và Liên hoan Tiếng hát khu dân cư tại 54/54 xã, phường, đặc khu đã tạo nên không khí vui tươi, gắn kết, cuốn hút đông đảo người dân tham gia. Các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, cuộc vận động “Toàn dân xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” tiếp tục đi vào chiều sâu. Các địa phương tích cực phát động phong trào toàn dân tham gia cải tạo, chỉnh trang đô thị, nhận được sự đồng thuận cao của nhân dân thông qua những việc làm thiết thực như hiến đất mở rộng và nâng cấp đường giao thông; cải tạo thiết chế văn hóa, thể thao; xây dựng khu vui chơi, điểm sinh hoạt cộng đồng; bảo vệ môi trường…

Năm 2025, dòng chảy văn hóa Quảng Ninh tiếp tục cuộn trào mạnh mẽ, tạo nên dấu ấn sôi động, rực rỡ trên vùng đất di sản. Từ các sự kiện tầm quốc tế đến những hoạt động cộng đồng, tất cả đã khắc họa một Quảng Ninh giàu bản sắc, sáng tạo và đầy sức hút. Mỗi hoạt động văn hóa đều góp phần khơi dậy niềm tự hào, nuôi dưỡng sức mạnh con người và tinh thần đoàn kết, tạo động lực để tỉnh vững bước trong giai đoạn phát triển mới.