Sau thời gian dài chậm trễ tiến độ nhiều dự án trọng điểm, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh Ðồng Nai thấp hơn mức bình quân chung của cả nước. Những ngày gần đây, lãnh đạo tỉnh đã hành động dứt khoát, thực chất, khẳng định tinh thần trách nhiệm, nói đi đôi với làm vì sự phát triển chung. 
Thi công cầu Thống Nhất thuộc dự án đường trục trung tâm thành phố Biên Hòa.
Tập trung đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng theo hướng phân công rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, rõ kết quả. Gấp rút hoàn thiện hạ tầng các khu tái định cư. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương, gắn trách nhiệm người đứng đầu trong giải ngân vốn đầu tư công. Kiểm tra, giám sát, kịp thời tháo gỡ ngay các điểm nghẽn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện ở từng dự án trọng điểm… là những giải pháp mà tỉnh Ðồng Nai đang chú trọng, bằng những động thái cụ thể, quyết liệt.
Tháo gỡ ách tắc giải phóng mặt bằng Ðể thúc đẩy tiến độ, trên địa bàn tỉnh Ðồng Nai hiện có tám trong số 25 công trình, dự án trọng điểm đang được triển khai theo hình thức "cuốn chiếu" vừa thực hiện khâu bồi thường, giải phóng mặt bằng vừa tranh thủ thi công xây dựng.
Nổi cộm trong số dự án giải phóng mặt bằng rất chậm và nhiều vướng mắc chưa được xử lý hiệu quả, là dự án xây dựng đường cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu. Các địa phương liên quan đã bàn giao diện tích mặt bằng hơn 230/290 ha trong phạm vi thực hiện dự án.
Dù gặp nhiều khó khăn, nhưng tỉnh đang khẩn trương đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng và thi công dự án thành phần 1. Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Võ Tấn Ðức cho biết: Với dự án đường cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu, địa phương sẽ xử lý dứt điểm, bàn giao 100% mặt bằng trong tháng 12/2024.
Về tiến độ xây dựng, đoạn qua địa bàn tỉnh dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối tháng 4/2026. Sở Giao thông vận tải tỉnh làm việc với chủ đầu tư, nhà thầu để có biện pháp nhắc nhở, thay thế, xử phạt đối với các nhà thầu thi công chậm các công trình, dự án trọng điểm, đặc biệt là dự án đường cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu.
Cùng với dự án đường cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu, Ðồng Nai còn có ba dự án hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia khác đang được triển khai xây dựng. Ðối với dự án sân bay Long Thành, đến nay, đã bàn giao toàn bộ mặt bằng thực hiện dự án cũng như mặt bằng thi công hai tuyến giao thông kết nối sân bay T1, T2; dự án đường vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh sẽ bàn giao toàn bộ mặt bằng trong tháng 12/2024 và hoàn thành thi công xây dựng vào cuối tháng 4/2026.
Riêng dự án đường cao tốc Bến Lức-Long Thành, tỉnh đã bàn giao xong hết mặt bằng cho chủ đầu tư. Thực tế tồn tại từ lâu, vướng mắc chính mà Ðồng Nai gặp phải ở các dự án giao thông quan trọng là giải phóng mặt bằng. Ở thời điểm này có thể kể thêm các dự án như: Xây dựng tuyến đường kết nối vào cảng Phước An; nâng cấp, mở rộng các tuyến Ðường tỉnh 769, 773; xây dựng Ðường tỉnh 770B; nâng cấp tuyến Ðường tỉnh 25B; xây dựng Ðường tỉnh 25C.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Võ Tấn Ðức yêu cầu chính quyền các huyện, thành phố quan tâm sâu sát hơn nữa đối với nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng. Nhóm giải pháp cần tiến hành đồng bộ được quán triệt, bao gồm tăng cường đối thoại, tuyên truyền, vận động người dân đồng thuận thực hiện các chính sách của nhà nước; đề xuất đầu tư các khu tái định cư phục vụ các dự án; và kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực chuyên môn tốt.
Trong nỗ lực tháo gỡ nút thắt này ở các công trình, dự án trọng điểm, lãnh đạo tỉnh quyết định chuyển giao một số nhiệm vụ của cơ quan cấp tỉnh về địa phương theo nguyên tắc đơn vị nào triển khai có hiệu quả hơn thì đảm nhận công tác chuyên môn để phát huy cao nhất năng lực, tinh thần trách nhiệm.
Mới đây, người đứng đầu chính quyền tỉnh giao Sở Kế hoạch và Ðầu tư tham mưu việc bàn giao toàn bộ công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án đường trục trung tâm thành phố Biên Hòa từ Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh về cho Ủy ban nhân dân thành phố Biên Hòa nối tiếp quá trình thực hiện trước ngày 10/12 này.
Ủy ban nhân dân thành phố Biên Hòa có trách nhiệm xử lý dứt điểm các hồ sơ còn lại trong năm 2024. Dự án đường trục trung tâm thành phố Biên Hòa có tổng chiều dài toàn tuyến hơn 5,4 km, tổng mức đầu tư hơn 1.500 tỷ đồng và được khởi công xây dựng vào đầu năm 2023.
Tuy nhiên, do bàn giao mặt bằng chậm dẫn đến tiến độ thi công dự án đã lỡ nhịp khoảng 500 ngày so với đường găng (gantt) được lập.
Lãnh đạo trực tiếp xông pha công trường Kể từ khi Thành ủy Biên Hòa ưu tiên lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ cấp bách giải phóng mặt bằng cho các dự án giao thông trọng điểm, bố trí tái định cư, thực tế đã chuyển biến đáng kể ở các công trình trọng điểm về hạ tầng đô thị, tạo thêm không gian phát triển mới.
Ðơn cử như, dự án đường và kè ven sông Ðồng Nai dài 5,2 km, lãnh đạo cao nhất của Ðảng bộ, chính quyền địa phương thường xuyên vào cuộc kiểm tra công trường, đôn đốc sát sao. Các đơn vị phối hợp đã chấm dứt tình trạng trì trệ kéo dài và rốt ráo hoàn tất giải phóng mặt bằng toàn tuyến đối với hơn 500 hộ dân bị giải tỏa nằm trong phạm vi. Hiện tại, hạng mục công trình kè đạt 85% và hạng mục đường ven sông đạt hơn 65% khối lượng thi công.
Ở lần kiểm tra thực địa gần đây nhất, chưa hài lòng với tiến độ thi công, Bí thư Thành ủy Biên Hòa Hồ Văn Nam và Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Nguyễn Phong An nhấn mạnh: Các bên liên quan phải tập trung nhân lực, phương tiện, tăng ca, tăng kíp trong những tháng mùa nắng, đề ra đường găng cụ thể thời gian tới, phấn đấu trước Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 phải hoàn thành thi công hạng mục kè ven sông và cơ bản thông nền đường các đoạn còn lại. Việc sớm khánh thành công trình không chỉ nằm trong lộ trình giải ngân vốn đầu tư công năm 2024, mà còn mang ý nghĩa chào mừng Ðại hội Ðảng bộ thành phố Biên Hòa nhiệm kỳ 2025-2030.
Không lấn sân làm thay chính quyền, nhưng thời gian qua, Thường trực Thành ủy Biên Hòa đã chủ động gặp gỡ, trao đổi, giải thích, từ đó nhanh chóng nhận được sự đồng thuận cao, sẵn sàng bàn giao diện tích đất thu hồi từ phía người dân thuộc diện di dời, phục vụ mặt bằng các dự án trọng điểm của thành phố.
Ðiển hình thành công như: Ðường ven sông Cái liên quan phần đất của giáo xứ Tân Mai; đường trục trung tâm thành phố Biên Hòa phía phường Hiệp Hòa liên quan đất của chùa Tỉnh Hội; đường cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu đi qua phường Phước Tân có phần đất của cơ sở Bảo trợ xã hội cô nhi viện Thiên Bình…
Với quyết tâm cao trong chỉ đạo, điều hành giải phóng mặt bằng, tái định cư, ngoài đặt công tác tuyên truyền, vận động đặt lên hàng đầu, chính quyền thành phố Biên Hòa đã cương quyết cưỡng chế những hộ dân đã nhận tiền đền bù, hỗ trợ nhưng không giao đất.
Chẳng hạn như ở dự án đường ven sông Ðồng Nai (phường Bửu Long), sau thời gian dài thuyết phục, lực lượng chức năng mới đây đã cưỡng chế thu hồi đất với 36 hộ dân và tất cả đều chấp hành nghiêm túc.
Bên cạnh ràng buộc trách nhiệm người đứng đầu các địa phương, đơn vị, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Ðồng Nai yêu cầu triển khai đồng bộ các giải pháp, xử lý các khó khăn, vướng mắc đối với các nguyên nhân chậm trễ kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh gồm: Ðánh giá năng lực các nhà thầu; xác định vị trí bãi đổ thải, nguồn nguyên vật liệu đắp nền phục vụ các dự án; cập nhật, điều chỉnh đồng bộ các loại quy hoạch…
Tiến độ các dự án, công trình trọng điểm chưa đáp ứng yêu cầu, dẫn đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công toàn tỉnh Ðồng Nai đến ngày 15/11 mới đạt hơn 50% kế hoạch. Thậm chí, tính đến ngày 31/11, có sáu đơn vị trong tổng số 10 đơn vị chủ đầu tư do Tổ công tác số 2 của Ủy ban nhân dân tỉnh phụ trách theo dõi, đôn đốc, vẫn dậm chân tại chỗ tỷ lệ giải ngân vốn 0%.
Ðể về đích giải ngân vốn đầu tư công năm 2024, lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh đề nghị các đơn vị chủ đầu tư đã có cam kết sẽ giải ngân đạt từ 95-100% kế hoạch vốn trong năm nay, phải chạy đua với thời gian, tháo gỡ từng nút thắt, tăng tốc đẩy nhanh tiến độ từng dự án.
Cho rằng giải ngân vốn đầu tư công chậm gây lãng phí rất lớn, phát biểu tại Hội nghị giao ban các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh ngày 12/11, Bí thư Tỉnh ủy Ðồng Nai Nguyễn Hồng Lĩnh lưu ý: Thời gian còn lại của năm nay rất ít, chủ đầu tư của tất cả các dự án, công trình trọng điểm phải lập lại đường găng tiến độ theo các mốc cuối năm 2024, kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước 30/4/2025 và thời điểm diễn ra Ðại hội Ðảng bộ tỉnh, để có quyết tâm hành động mạnh mẽ hơn đối với từng dự án cấp bách.