Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Quyết định số 1889/QĐ-UBND ngày 24/11/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt điều chỉnh dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn đoạn Km1+800 - Km108+500, kết hợp tăng cường mặt đường QL.1 đoạn Km1+800 - Km106+500, tỉnh Bắc Giang và tỉnh Lạng Sơn theo hình thức Hợp đồng BOT, theo đó đưa dự án thành phần 2 (đoạn Hữu Nghị - Chi Lăng) ra khỏi dự án đầu tư tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, hình thành dự án độc lập là Dự án tuyến cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng theo hình thức BOT. Sau quá trình thực hiện các thủ tục đầu tư theo quy định, đến nay dự án đã được Hội đồng nhân dân tỉnh Lạng Sơn phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 41/NQ-HĐND ngày 30/12/2022, điều chỉnh chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 58/NQ-HĐND ngày 19/12/2023; Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt dự án tại Quyết định số 2014/QĐ-UBND ngày 04/12/2023, điều chỉnh dự án tại Quyết định số 103/QĐ-UBND ngày 17/01/2024 và Quyết định số 427/QĐ-UBND ngày 06/3/20224 của UBND tỉnh.
Thiết kế 3D dự án xây dựng tuyến cao tốc Hữu Nghị-Chi Lăng đoạn qua huyện Chi Lăng (Nguồn ảnh: Báo Lạng Sơn)
Dự án có tổng chiều dài 59,87km gồm 02 đoạn tuyến, trong đó: Đoạn cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng dài 43,43km; đoạn kết nối với cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu Cốc Nam dài 16,44km. Trong quá trình triển khai công tác chuẩn bị dự án, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo, điều hành xuyên suốt, phân công cụ thể trách nhiệm của các sở, ban, ngành để thực hiện các thủ tục đầu tư theo quy định. Đến thời điểm hiện tại UBND tỉnh đã thực hiện xong công tác đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án, tổ chức khởi công vào ngày 21/4/2024.
Để kịp thời triển khai thực hiện Dự án tuyến cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng theo hình thức BOT thực hiện hoàn thành trong năm 2025, ngày 21/5/2024 Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Lạng Sơn đã ban hành Nghị quyết 161-NQ/TU về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc triển khai thực hiện Dự án tuyến cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng theo hình thức BOT. Nghị quyết xác định cần tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy; nâng cao trách nhiệm người đứng đầu của các cấp uỷ, chính quyền, các ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan trong lãnh đạo, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thực hiện đầu tư xây dựng Dự án tuyến cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng theo hình thức BOT. Xác định việc triển khai Dự án đúng tiến độ, chất lượng là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của cấp ủy đảng, là trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên và từng người dân. Việc hoàn thành dự án là bước đột phá để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn và phát triển kinh tế vùng Đông Bắc trong thời gian tới, tiến tới hoàn thành toàn bộ tuyến cao tốc Hà Nội - Lạng Sơn, tuyến giao thông huyết mạch, trọng yếu, kết nối các tuyến hành lang kinh tế quan trọng, một trong những cửa ngõ giao thương đường bộ lớn nhất về xuất nhập khẩu hàng hóa giữa Việt Nam và Trung Quốc, cũng như kết nối thị trường Trung Quốc - ASEAN.
Để thực hiện tốt mục tiêu đầu tư xây dựng tuyến cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng đảm bảo tiến độ, chất lượng, hiệu quả, hoàn thành Dự án đưa vào khai thác sử dụng trong năm 2026, trong thời gian tới các cấp, các ngành cần thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy, chính quyền, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và Nhân dân
Nâng cao vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp, nhất là tinh thần trách nhiệm, tính tiên phong của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương trong thực hiện dự án, xem đây là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, liên tục của cả hệ thống chính trị. Xác định cụ thể trách nhiệm của các cấp, các ngành; kết quả thực hiện nhiệm vụ là một trong các tiêu chí đánh giá, xếp loại hằng năm; đồng thời nêu cao vai trò tiền phong, gương mẫu của đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên góp phần đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng dự án.
Đẩy mạnh công tác phổ biến, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng, lợi ích của việc triển khai thực hiện hoàn thành dự án đến cán bộ, đảng viên và Nhân dân; đổi mới phương pháp tuyên truyền, vận động; phát huy tối đa vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác tuyên truyền, vận động để từ đó tạo sự đồng thuận trong xã hội và toàn hệ thống chính trị, sự tích cực ủng hộ, phối hợp chặt chẽ của Nhân dân với chính quyền, nhà đầu tư trong triển khai thực hiện dự án.
Phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo thực hiện dự án, bảo đảm thường xuyên, liên tục; tăng cường sự kiểm tra, giám sát của các cấp ủy, các cấp, các ngành trong tổ chức thực hiện, nâng cao nhận thức và trách nhiệm chính trị trong việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp triển khai thực hiện dự án.
Hai là, thực hiện đồng bộ các giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, thực hiện dự án
Hoàn thiện các thủ tục đầu tư, tập trung đẩy nhanh công tác lập, trình thẩm định thiết kế kỹ thuật và dự toán, tổ chức thi công, phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án (nếu có); triển khai các biện pháp đồng bộ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án.
Rà soát, cập nhật quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các huyện, thành phố bảo đảm đủ điều kiện thực hiện dự án theo quy định của pháp luật về đất đai. Các huyện, thành phố chủ động phối hợp với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và các cơ quan liên quan giải quyết vướng mắc khó khăn về nguồn cung cấp vật liệu thi công dự án (đất đắp, đá xây dựng các loại), vị trí đổ đất thừa của dự án. Cập nhật kế hoạch sử dụng đất hằng năm đối với các vị trí lấy vật liệu đất đắp, vị trí đổ đất thừa của dự án đảm bảo đáp ứng tiến độ thi công dự án.
Tổ chức thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của dự án theo phạm vi giải phóng mặt bằng thuộc địa bàn quản lý của từng huyện, thành phố; chủ động phối hợp, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc khi phát sinh, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết. Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện dự án, theo chức năng nhiệm vụ được giao. Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất ban hành chính sách đặc thù để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng và tiến độ thực hiện dự án.
Tiếp tục nghiên cứu ban hành, rà soát, sửa đổi các quy định, văn bản phân công nhiệm vụ cụ thể hóa, triển khai thực hiện dự án đảm bảo phù hợp, đúng quy định.
Ba là, huy động nguồn lực đầu tư đảm bảo cho thực hiện dự án
Tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành Trung ương đề xuất việc thực hiện giải ngân các nguồn vốn ngân sách nhà nước theo Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và các quy định hiện hành; chủ động rà soát, cân đối, kịp thời bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương đảm bảo tỷ lệ vốn nhà nước tham gia vào dự án theo đúng quy định.
Bố là, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các địa phương, cơ quan, đơn vị trong việc trong triển khai thực hiện dự án
Tăng cường đổi mới, sáng tạo, quyết liệt trong nhiệm vụ triển khai thực hiện dự án; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền, tuyệt đối không trông chờ, ỷ lại (thực hiện các thủ tục có liên quan và triển khai dự án đầu tư trong thời gian nhanh nhất, không để chờ đến hết thời hạn theo quy định của pháp luật mới giải quyết).
Nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong tổ chức thực hiện dự án, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi phát sinh; trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cơ quan đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc phối hợp (giám sát) nhà đầu tư thực hiện hợp đồng BOT. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chuyên môn, cơ quan được giao đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền với các cấp chính quyền địa phương, với nhà đầu tư và với các bộ, ngành Trung ương trong thực hiện dự án…
Vương Hoà