Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trả lời báo chí bên lề Hội nghị “Quỹ đầu tư và đầu tư nước ngoài
trong Kỷ nguyên phát triển mới của Việt Nam”
Triển khai đồng bộ loạt giải pháp
Trong những năm qua, Bộ Tài chính đã không ngừng hoàn thiện khung pháp lý hướng dẫn hoạt động của các quỹ đầu tư chứng khoán. Trong đó phải kể đến việc hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm đa dạng hóa các loại hình quỹ; mở rộng hệ thống phân phối chứng chỉ quỹ; cho phép giao dịch chứng chỉ quỹ trực tuyến giúp nhà đầu tư dễ dàng tiếp cập các sản phẩm quỹ; không giới hạn sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài vào các chứng chỉ quỹ nhằm thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài; đơn giản hóa thủ tục chào bán, thành lập các quỹ đầu tư chứng khoán. Trên cơ sở đó, ngành quỹ đã có những đóng góp đánh khích lệ để thực hiện mục tiêu dẫn vốn vào thị trường chứng khoán, bổ sung nguồn lực tài chính cho doanh nghiệp và nền kinh tế.
Mặc dù vậy, tổng giá trị tài sản quản lý tại các công ty quản lý quỹ hiện chỉ chiếm khoảng 6% GDP, còn rất khiêm tốn so với một số nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia, Singapore. Do vậy, có thể thấy tiềm năng phát triển của ngành quỹ còn rất lớn.
Theo ông Don Lam, Tổng Giám đốc và Cổ đông sáng lập, Tập đoàn VinaCapital, các quỹ đầu tư tại Việt Nam hiện đang phát triển mạnh mẽ, góp phần quan trọng vào việc huy động vốn và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn bị chi phối chủ yếu bởi các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ. Đa số trong nhóm này tham gia thị trường theo hướng tự mua bán, lướt sóng ngắn hạn thay vì đầu tư vào các quỹ chuyên nghiệp. Thực trạng này khiến thị trường thiếu tính ổn định, dễ bị tác động bởi tâm lý đám đông và không đảm bảo định hướng đầu tư dài hạn. Để nâng cao tính bền vững của thị trường tài chính, ông Don Lam cho rằng cần thay đổi nhận thức và hành vi của nhà đầu tư cá nhân, khuyến khích họ tham gia vào các quỹ đầu tư chuyên nghiệp. Việc đầu tư vào quỹ giúp giảm thiểu rủi ro, tận dụng được chuyên môn của các nhà quản lý quỹ, đồng thời mang lại lợi nhuận dài hạn cao hơn so với việc giao dịch ngắn hạn theo cảm tính.
Bà Nguyễn Ngọc Anh - Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SSI (SSIAM) cho rằng, mặc dù còn khá non trẻ với lịch sử chỉ hơn 20 năm hình thành và phát triển ngành quỹ tại Việt Nam trong những năm gần đây đã có những bước tiến đáng kể nhờ sự quan tâm ngày càng lớn của nhà đầu tư và những chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, cũng như nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc xây dựng khung pháp lý và triển khai các đề án phát triển nhằm thúc đẩy sự tăng trưởng bền vững của ngành.
Để tiếp tục thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của ngành quỹ, chia sẻ bên lề Hội nghị “Quỹ đầu tư và đầu tư nước ngoài trong Kỷ nguyên phát triển mới của Việt Nam”, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, trên cơ sở Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 đã được Thủ tướng phê duyệt, trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ chỉ đạo UBCKNN và các đơn vị liên quan tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển quỹ đầu tư chứng khoán, qua đó khẳng định vai trò của quỹ đầu tư trong công cuộc phát triển kinh tế đất nước trong kỷ nguyên mới.
Cụ thể, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh sẽ cho rà soát, xem xét điều chỉnh chính sách thuế đối với các loại hình quỹ đầu tư chứng khoán nhằm khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước tăng cường tham gia thị trường chứng khoán thông qua các quỹ đầu tư; đồng thời nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về thúc đẩy phát triển ngành quỹ thông qua chính sách thuế để đề xuất phương án hiệu quả, phù hợp với quy định và nhu cầu thực tiễn tại Việt Nam.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ nghiên cứu để đa dạng hóa các loại hình quỹ đầu tư, các bộ chỉ số chứng khoán và sản phẩm phù hợp với nhu cầu và khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư, qua đó thu hút sự quan tâm của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Mở rộng hạn mức đầu tư để tạo điều kiện cho các quỹ đại chúng phát triển linh hoạt hơn, chủ động hơn, nâng cao hiệu quả hoạt động của các quỹ.
Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi còn cho biết, sẽ từng bước nghiên cứu áp dụng mô hình tài khoản giao dịch tổng đối với các quỹ đầu tư nước ngoài nhằm thu hút hơn nữa sự tham gia vào thị trường chứng khoán, trong đó, hướng tới cho phép công ty quản lý quỹ có thể thực hiện giao dịch mua, bán chứng khoán đồng thời đối với các quỹ mà công ty quản lý; đơn giản hóa việc đặt lệnh cho các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài, các công ty quản lý quỹ.
Cùng với đó là đa dạng hóa các kênh phân phối chứng chỉ quỹ trực tiếp và gián tiếp, tăng khả năng tiếp cận sản phẩm của các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân, nhằm phát triển nhu cầu đầu tư vào các sản phẩm quỹ và tạo động lực cho các công ty quản lý quỹ thành lập quỹ đầu tư mới trên thị trường; tập trung hoàn thiện quy định pháp lý nhằm thực hiện quản lý, giám sát việc phân phối chứng chỉ quỹ trực tuyến, đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư. Xây dựng, triển khai kế hoạch tuyên truyền và phổ biến kiến thức về quỹ đầu tư, giúp nhà đầu tư nhận thức rõ lợi ích khi tham gia thị trường chứng khoán thông qua các quỹ đầu tư.
Ông Don Lam, Tổng Giám đốc và Cổ đông sáng lập, Tập đoàn VinaCapital
Tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường
Bên cạnh các quỹ đầu tư chứng khoán trong nước, các quỹ đầu tư nước ngoài đã có những đóng góp nhất định đối với sự tăng trưởng và phát triển của thị trường chứng khoán và các doanh nghiệp Việt Nam.
Trong thời gian qua, Việt Nam luôn kiên định với chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư trực tiếp và gián tiếp vào Việt Nam. Đặc biệt, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đã nỗ lực không ngừng để thực hiện các giải pháp nâng hạng thị trường. Trong đó phải kể đến khung pháp lý được sửa đổi, bổ sung để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư, đáp ứng tiêu chí nâng hạng thị trường. Việc Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 68/2024/TT-BTC quy định về giao dịch chứng khoán, bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán, hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin đã đánh dấu một bước tiến trong việc đáp ứng các tiêu chí nhằm nâng hạng thị trường chứng khoán. Việc nâng hạng thị trường được dự báo giúp thị trường chứng khoán Việt Nam thu hút hàng tỷ USD/năm từ các quỹ đầu tư nước ngoài.
Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cũng cho biết, trong năm nay, Bộ Tài chính đã chỉ đạo tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp để nâng cao chất lượng nguồn vốn theo hướng khuyến khích dòng vốn dài hạn, ổn định, duy trì được lòng tin của nhà đầu tư. Trong đó, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường chứng khoán, tạo lập một hệ thống pháp lý chặt chẽ, thống nhất để thị trường hoạt động minh bạch, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.
Tích cực thực hiện các giải pháp nhằm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới. Tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện Thông tư số 68/2024/TT-BTC. Triển khai hệ thống trao đổi thông tin điện tử giữa các công ty chứng khoán và ngân hàng lưu ký. Xây dựng cơ chế thanh toán đối tác trung tâm (CCP) cho thị trường cơ sở và đưa hệ thống giao dịch mới vào hoạt động.
Tăng cường tính minh bạch trong hoạt động thị trường, đảm bảo quyền bình đẳng trong việc tiếp cận thông tin của nhà đầu tư nước ngoài thông qua việc yêu cầu các tổ chức niêm yết, công ty đại chúng công bố thông tin bằng tiếng Việt và tiếng Anh theo lộ trình.
Cùng với đó là cải cách hành chính, đơn giản hóa các thủ tục hành chính về đầu tư để tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài nhanh chóng tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Cải thiện chất lượng nguồn cung hàng hoá trên thị trường: Nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp, quản trị rủi ro của các công ty đại chúng, công ty niêm yết. Từng bước áp dụng các chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS), chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS), góp phần nâng cao tính minh bạch và tăng hiệu quả cung cấp thông tin cho nhà đầu tư…
Tuệ Anh