Cơ hội vàng để định vị lại vị trí Việt Nam trong các trung tâm tài chính toàn cầu
Đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, quyết tâm của cả hệ thống chính trị để tăng trưởng năm 2025 phải đạt ít nhất 8%, giai đoạn 2026-2030 tăng trưởng 2 con số, chuẩn bị đầy đủ tiềm lực để đất nước bước vào kỷ nguyên mới-kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Hàng loạt các giải pháp đã và đang được đưa ra để thực hiện được mục tiêu tăng trưởng nêu trên, trong đó có các giải pháp về thu hút nguồn vốn đầu tư phục vụ mục tiêu tăng trưởng.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại Hội nghị
Một trong những quyết tâm lớn đã được Đảng, Quốc hội, Chính phủ đưa ra là triển khai TTTC quốc tế tại Tp.Hồ Chí Minh và TTTC khu vực tại Tp.Đà Nẵng. Việc thành lập các TTTC này sẽ giúp Việt Nam kết nối thị trường tài chính toàn cầu; thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài, huy động thêm nguồn lực mới bên cạnh thúc đẩy nguồn lực hiện hữu; tận dụng cơ hội dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế để phát triển kinh tế - xã hội.
Với vai trò được giao là cơ quan chủ trì, Bộ Tài chính đã chủ động nghiên cứu, điều phối, thúc đẩy quá trình tham vấn về việc xây dựng, phát triển TTTC khu vực và quốc tế theo đúng định hướng, đường lối chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Hiện nay, Bộ Tài chính đã và đang khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành và địa phương liên quan xây dựng và hoàn thiện Nghị quyết của Quốc hội về TTTC tại Việt Nam để trình tại Kỳ họp lần thứ 9.
Tại Hội nghị Xây dựng TTTC tại Việt Nam chiều 28/3 tại Tp.Hồ Chí Minh, đánh giá về những tiềm năng của việc phát triển TTTC tại Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng: Việt Nam nằm trong khu vực Châu Á. Đây được coi là khu vực phát triển năng động nhất thế giới hiện nay, cũng là nơi xuất hiện và hình thành các TTTC mới như Mumbai, Kuala Lumpur, Jakarta. Với vị trí địa chính trị quan trọng, kinh tế vĩ mô ổn định và môi trường đầu tư ngày càng cải thiện, chúng ta đang đứng trước "cơ hội vàng" để tham gia và định vị vai trò, vị trí của mình trong chuỗi TTTC toàn cầu.
Đặc biệt thời gian qua, nhất là trong năm 2024, Việt Nam được ghi nhận là điểm sáng về tăng trưởng trong khu vực và trên thế giới với những con số đáng để tự hào: GDP đạt 7,09%, thuộc nhóm cao nhất khu vực và thế giới; kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát kiểm soát dưới 4%; xuất nhập khẩu đạt mức kỷ lục 786,29 tỷ USD; thu hút FDI hơn 38 tỷ USD – thuộc top 15 quốc gia hấp dẫn FDI nhất toàn cầu;..
Bên cạnh đó, Việt Nam có một số lợi thế đặc thù để hình thành TTTC đó là vị trí chiến lược quốc tế giữa các con đường hàng hải từ Bắc xuống Nam, từ Đông sang Tây, tâm điểm của khu vực Đông Nam Á. Nếu hình thành, đây là TTTC có múi giờ khác biệt với 21 TTTC lớn nhất toàn cầu, điều này tạo thuận lợi lớn trong thu hút dòng vốn nhàn rỗi trong thời gian nghỉ giao dịch. Đặc biệt, đây còn là một trong những thị trường dẫn đầu về tỷ lệ áp dụng các công nghệ tài chính tương lai.
Riêng đối với Tp.Hồ Chí Minh, những năm gần đây, Thành phố năng động này được đưa vào xếp hạng trong danh sách chính thức các TTTC mới nổi toàn cầu; trong khi đó, Tp. Đà Nẵng cũng đang nổi lên là một trung tâm công nghệ – tài chính cấp vùng tiềm năng.
Bộ trưởng cũng cho rằng, năm 2025 được coi là năm bản lề của Chiến lược phát triển kinh tế xã hội, năm cuối của Kế hoạch 2021–2025, đồng thời là bước đệm chiến lược cho giai đoạn tăng tốc 2026–2030, hướng tới mục tiêu trở thành nước có nền công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045. Để đạt mục tiêu đó, Việt Nam xác định TTTC là một trong những mũi nhọn chiến lược, là đột phá thể chế mang tầm quốc gia, giúp Việt Nam chuyển đổi mô hình tăng trưởng, huy động, phân bổ và nâng cao hiệu quả dụng nguồn lực, qua đó tăng sức cạnh tranh quốc tế và tham gia sâu hơn vào hệ thống tài chính toàn cầu. Xây dựng TTTC không phải của riêng Thành phố Hồ Chí Minh hay Đà Nẵng, mà “cả hệ thống chính trị phải vào cuộc, triển khai quyết liệt, đồng bộ và đổi mới mạnh mẽ để bứt phá” như chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Kết luận số 47-TB/TW về xây dựng và phát triển TTTC tại Việt Nam.
Sẽ có chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho trung tâm tài chính
Trao đổi về định hướng phát triển TTTC của Việt Nam, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Việt Nam hiện đang xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về TTTC nhằm mục tiêu thiết lập khung hành lang pháp lý mở, minh bạch, có chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội, phù hợp với thông lệ quốc tế; đồng thời chuẩn bị các điều kiện nền tảng để phát triển TTTC tại Việt Nam. Trong phát biểu của Bộ trưởng đáng chú ý là về các định hướng lớn xuyên suốt trong việc xây dựng TTTC. Trong đó, tiếp tục mở cửa mạnh mẽ lĩnh vực tài chính, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các định chế tài chính quốc tế hoạt động hiệu quả, minh bạch, công bằng, phù hợp thông lệ quốc tế.
Thứ hai, triển khai rõ ràng lộ trình hình thành TTTC tại Việt Nam vào năm 2035, kết nối tương hỗ chặt chẽ với các TTTC quốc tế lớn trong khu vực và trên thế giới, hướng đến hình thành mạng lưới tài chính liên kết, không cạnh tranh trực tiếp.
Thứ ba, thúc đẩy thử nghiệm các cơ chế tài chính tiên tiến, đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ tài chính, đặc biệt là fintech, blockchain, ứng dụng trí tuệ nhân tạo; phát triển mạnh tài chính xanh, khuyến khích các sản phẩm bền vững, các quỹ đầu tư theo chuẩn thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm, tiêu chuẩn môi trường - xã hội - quản trị (ESG).
Thứ tư, tăng cường kết nối với các TTTC để phát triển nhân lực chất lượng cao, hợp tác đào tạo và nâng cao quản trị tài chính theo chuẩn quốc tế.
Thứ năm, đảm bảo ổn định thị trường tài chính, quản lý rủi ro và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư. Đây là ưu tiên hàng đầu của Việt Nam nhằm xây dựng môi trường đầu tư an toàn và bền vững tại các trung tâm tài chính.
“Việc xây dựng TTTC không phải là nội dung mới trên thế giới nhưng đối với Việt Nam đây là vấn đề mới và chưa có tiền lệ. Việt Nam sẽ vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không nóng vội nhưng cũng không cầu toàn, để lỡ mất thời cơ”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định.
Chính vì định hướng và mục tiêu nêu trên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng bày tỏ mong muốn trong quá trình xây dựng pháp luật về TTTC sẽ luôn nhận được ý kiến đóng góp và phản biện từ các chuyên gia, tổ chức, doanh nghiệp trong nước và quốc tế về: kinh nghiệm phát triển TTTC; mô hình TTTC phù hợp thực tiễn Việt Nam; chiến lược thu hút đầu tư tài chính, phát triển fintech; cơ chế, chính sách nói chung và cơ chế xử lý tranh chấp quốc tế nói riêng; đào tạo và thu hút nhân lực chất lượng cao; các sản phẩm tài chính mới, đặc thù; để từ đó xây dựng mô hình TTTC phù hợp, thực chất và khả thi với điều kiện Việt Nam, góp phần kết nối và tham gia vào quá trình chuyển động mạnh mẽ của dòng chảy tài chính toàn cầu, mang tính chất bổ trợ với các TTTC hiện có.
“Với sự chỉ đạo quyết liệt, mạnh mẽ của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự chung tay của các Bộ, ngành, địa phương, sự hợp tác của cộng đồng quốc tế và các doanh nghiệp, tôi tin tưởng rằng Việt Nam sẽ xây dựng thành công TTTC hiện đại và đẳng cấp quốc tế, đóng góp vào sự phát triển ổn định và bền vững của khu vực và toàn cầu”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng bày tỏ tin tưởng.
Châu An