Người từng dạy: Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, nhưng phải có đội ngũ cán bộ, đảng viên tiên phong, gương mẫu đi đầu. “... Trước mặt quần chúng không phải ai cũng viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước”[2]. Người nói: ”Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”. Muốn đồng bào nghe theo, thì cán bộ phải gương mẫu đi đầu, xung phong làm trước, chứ nói mà không làm, hoặc nói nhiều làm ít thì làm sao thuyết phục được quần chúng. Cán bộ, đảng viên nắm giữ các chức vụ, quyền hạn càng cao thì càng phải nêu gương sáng, gương mẫu trong mọi công việc, không màng danh lợi, quyền chức; được giao công việc gì cũng cố gắng hoàn thành tốt nhất. Đó là sự nêu gương chân thành và tự giác. Người còn chỉ rõ: Lấy gương người tốt, việc tốt hằng ngày để giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng Đảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới và cuộc sống mới.
Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương là đảng bộ lớn, đặc thù, có vị trí, vai trò quan trọng trong hệ thống chính trị. Đảng bộ bao gồm các tổ chức đảng trong các cơ quan tham mưu chiến lược của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, với 61 đảng bộ trực thuộc và hơn 7,8 vạn đảng viên; đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ cao về lý luận chính trị và chuyên môn, nghiệp vụ, trực tiếp làm nhiệm vụ tham mưu và tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên hầu hết các lĩnh vực quan trọng; một bộ phận lớn cán bộ, đảng viên giữ vị trí chính trị quan trọng, trong đó, nhiều đồng chí là lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước, như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói “tư tưởng và hành động của mỗi một đồng chí rất có quan hệ đến toàn quốc. Nếu một người sơ suất, một việc sơ suất là có thể hỏng việc to; sai một ly đi một dặm”[3]. Xác định rõ vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là lãnh đạo chủ chốt các cấp trong các cơ quan Trung ương có ý nghĩa vô cùng quan trọng, ảnh hưởng to lớn, tác động trực tiếp và sâu rộng đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính trị, sự phát triển của đất nước và đời sống nhân dân, trong những năm qua Đảng ủy Khối và các cấp ủy trực thuộc đã tổ chức thực hiện nghiêm túc, sáng tạo các quy định của Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trong đó, Ban Thường vụ Đảng ủy Khối đã ban hành Nghị quyết số 05-NQ/ĐUK ngày 25/01/2017 về đổi mới công tác tư tưởng nhằm đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và Nghị quyết số 06-NQ/ĐUK ngày 25/01/2017 về tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị trong tình hình hiện nay với 08 nhóm nhiệm vụ giải pháp và 08 nhóm tiêu chí cụ thể nhằm tăng cường tính tiên phong, gương mẫu và xây dựng đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Ảnh: Đồng chí Lại Xuân Lâm, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Khối phát biểu tại Hội nghị thông tin chuyên đề quý I năm 2023
Từ đặc thù của Đảng bộ, Ban Thường vụ xác định để thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương, cần gắn chặt việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, coi thực hiện Chỉ thị số 05 là một trong những nội dung giải pháp quan trọng thực hiện Nghị quyết Trung ương 4; đồng thời tập trung thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 để đưa Chỉ thị số 05 vào cuộc sống. Từ đó, Đảng bộ Khối chủ động chọn 3 khâu đột phá là: tiến hành xây dựng và thực hành đạo đức công vụ theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nâng cao chất lượng chi bộ và tăng cường và đổi mới công tác dân vận, nhất là trong cơ quan nhà nước.
Thông qua việc triển khai thực hiện 3 khâu đột phá, nhận thức và thực hiện về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp đã được nâng lên một bước, nhiều cán bộ, đảng viên đã phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu, tự giác, hăng hái, tận tụy với công việc, nhiều tấm gương về bản lĩnh chính trị, ý thức rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, hết lòng, hết sức tận tụy, phục vụ nhân dân, được nhân dân yêu mến, tín nhiệm. Nhiều cán bộ, đảng viên hoạt động trong các môi trường phức tạp, điều kiện khó khăn đã năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng, mạnh dạn tìm tòi, thử nghiệm nhiều cách làm mới, đạt hiệu quả cao, được quần chúng tin yêu, ca ngợi, nhiều tấm gương không quản ngại nguy hiểm, gian lao, sẵn sàng vào nơi khó khăn, hiểm nguy để bảo vệ, cứu giúp nhân dân đã xuất hiện...
Qua việc triển khai thực hiện các giải pháp quan trọng đó, đã góp phần tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng bộ Khối. Từ đó, đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân trong đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên Đảng bộ Khối vẫn còn tồn tại một số hạn chế, khuyết điểm như sau:
Thứ nhất, nhận thức về tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của một số cấp ủy và người đứng đầu cơ quan, đơn vị chưa đầy đủ, sâu sắc và toàn diện; việc tăng cường tính tiên phong, gương mẫu chưa trở thành việc làm thường xuyên gắn với những công việc hằng ngày; chưa có kế hoạch, lộ trình cụ thể, chưa thực sự chủ động trong việc triển khai thực hiện các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên. Do đó, chưa tạo được sự chuyển biến tích cực, mạnh mẽ trong rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.
Thứ hai, ở một số nơi việc thực hiện các quy định về trách nhiệm nêu gương trong thời gian qua còn mang tính hình thức, chưa đi vào chiều sâu, thực chất, đôi khi còn qua loa, chiếu lệ, làm theo phong trào, chưa thể hiện bằng những hành động cụ thể, thiết thực, còn nặng về mệnh lệnh hành chính hoặc theo chỉ thị của cấp trên, chưa phải là phong trào mang tính tự giác.
Thứ ba, dưới những tác động tiêu cực của cơ chế kinh tế thị trường, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đã làm cho không ít cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng, rèn luyện, có những biểu hiện “cua cậy càng, cá cậy vây”, quan liêu, xa dân, một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, kể cả ở cấp cao, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, lợi dụng chức vụ, quyền hạn sa vào chủ nghĩa cá nhân, bè phái, “lợi ích nhóm”, tham nhũng, lãng phí,... làm xói mòn niềm tin của nhân dân với Đảng, với chế độ.
Là đảng bộ có tính đặc thù, hoạt động của Đảng bộ có ảnh hưởng tới hoạt động của cả hệ thống chính trị và mọi mặt của đời sống xã hội, để việc nêu gương hiệu quả, thiết thực hơn nữa, toàn Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cấp ủy và người đứng đầu cần tiếp tục thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương, cụ thể là những nội dung sau:
Một là, tập trung nâng cao và thống nhất nhận thức của cán bộ, đảng viên về tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên là biện pháp quan trọng nhằm nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Coi đây là phương pháp đúng đắn, hiệu quả và là yêu cầu bức thiết trong tình hình hiện nay. Cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp phải có tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững vàng, quan điểm đúng đắn, chính kiến rõ ràng; thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống. Phải nghiêm khắc với mình, luôn tự nhìn nhận, xem xét, đánh giá bản thân một cách nghiêm túc theo chuẩn mực “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”, giữ vững nguyên tắc dân chủ, công tâm, khách quan, minh bạch trong sử dụng và đánh giá cán bộ. Không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi đạo đức cách mạng; trung thực, giản dị, thẳng thắn, chân thành.
Làm sao để cán bộ, đảng viên thấy rõ việc tăng cường tính tiên phong, gương mẫu là trách nhiệm, bổn phận và đạo lý của người cán bộ, đảng viên; đồng thời, chuyển từ nhận thức, thái độ đúng đắn thành những hành động, việc làm thiết thực, cụ thể. Cán bộ, đảng viên phải tự đặt mình trong kỷ luật của tổ chức, nghiêm túc chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nội quy, quy định của cơ quan, đoàn thể; phải là những người đi đầu trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, các luận điệu xuyên tạc, thù địch.
Để thực hiện điều đó, cấp ủy các cấp cần tiếp tục tổ chức cho cán bộ, đảng viên nghiên cứu, học tập, quán triệt và tuyên truyền rộng rãi, sâu sắc nội dung các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên. Trong đó, trọng tâm là: Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI và khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nhất là Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của BCH Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; Quy định số 101-QĐ/TW của Ban Bí thư ngày 07/6/2012 về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, Quy định số 55-QĐ/TW ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên và Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 của BCH Trung ương quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương; Chỉ thị số 05-CT/TW và Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Nghị quyết số 06-NQ/ĐUK ngày 25/01/2017 của Đảng ủy Khối về tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị trong tình hình hiện nay.
Hai là, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI, XII, XIII
Việc đầu tiên là mỗi cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên cần nhận thức đúng đắn, đầy đủ những nội dung cơ bản và giá trị, ý nghĩa to lớn của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; làm cho tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người thật sự thấm sâu, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội; xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; chú ý việc tổ chức thực hiện Chỉ thị bảo đảm 3 nội dung: Học tập Bác, làm theo Bác và nêu gương của cán bộ, đảng viên. Thực hiện nghiêm việc xây dựng kế hoạch làm theo Bác với những việc làm cụ thể, làm sao để dễ thực hiện, dễ kiểm tra, đánh giá kết quả.
Tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI và XII, trọng tâm là Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của BCH Trung ương khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị. Đặc biệt chú ý việc tổ chức đợt sinh hoạt chính trị về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị với chủ đề ”Tự soi, tự sửa”, tập trung vào 3 nội dung chủ yếu sau: (1) Tổ chức nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền và triển khai thực hiện Kết luận, Quy định của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII; (2) Tổ chức các hội nghị kiểm điểm tự phê bình và phê bình để thảo luận, kiểm điểm tự phê bình và phê bình, đề ra nhiệm vụ, giải pháp cụ thể tổ chức thực hiện thật tốt, đạt kết quả thiết thực các nội dung Hội nghị Trung ương 4. (3) Tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm khoa học về chủ đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; các hình thức sáng tạo, hiệu quả khác phù hợp với tình hình thực tế của cơ quan, đơn vị.
Ba là, thường xuyên bồi dưỡng, rèn luyện lý tưởng đạo đức cách mạng của Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực; dũng cảm tự phê bình và phê bình. Mỗi cán bộ, đảng viên phải nghiêm túc, thường xuyên tự kiểm điểm bản thân, thấy đúng phải cương quyết bảo vệ, thấy sai phải quyết liệt đấu tranh, không tranh công, đổ lỗi, dũng cảm nhận khuyết điểm và trách nhiệm. Đi kèm với đó là, tiếp tục đổi mới phong cách, lề lối làm việc. Kiên quyết chống những biểu hiện vi phạm chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; những hành vi “nói không đi đôi với làm” hoặc “nói một đằng làm một nẻo”.
Cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải tự giác, tiên phong đi đầu trong việc nêu gương về đạo đức, lối sống, nâng cao khả năng tự “đề kháng” trước sự tác động, xâm nhập của các nhân tố độc hại từ bên ngoài; kiên quyết đấu tranh phòng, chống sự tha hóa quyền lực, tham nhũng, “lợi ích nhóm”, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” bằng những hành động, việc làm cụ thể, thiết thực.
Tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên không phải tự nhiên mà có, không phải tự nó tồn tại, mà phải thông qua giáo dục, rèn luyện và các biện pháp, chế tài của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Khi nâng cao được trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên nhất là lãnh đạo chủ chốt các cấp sẽ góp phần hạn chế sự tha hóa quyền lực, nhất là lạm quyền, lộng quyền, lợi dụng quyền lực để trục lợi. Vì vậy, công tác giáo dục, trách nhiệm nêu gương, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên thật sự trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng trong tình hình mới.
ThS LẠI XUÂN LÂM
Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Khối