 |
| Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: quochoi.vn |
Theo đó, Dự thảo đề xuất 09 chính sách về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Đà Nẵng, trong đó có 07 chính sách tương tự các địa phương khác đã được áp dụng và 02 chính sách đề xuất mới.
Về 07 chính sách tương tự các địa phương khác đã được áp dụng, đây là các chính sách đã được áp dụng tại Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Hà Nội, cụ thể: (1) Quy định thẩm quyền HĐND Thành phố quyết định số lượng cán bộ, công chức làm việc tại phường, xã; (2) Quy định cơ cấu Thường trực HĐND và các Ban của HĐND Thành phố; (3) Giao thẩm quyền UBND Thành phố quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể, đổi tên, quy định chức năng nhiệm vụ các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận; (4) Bổ sung chức danh Trưởng công an quận, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự quận đối với cơ cấu UBND quận; (5) Bổ sung chức danh Trưởng công an phường đối với cơ cấu UBND phường; (6) Thống nhất quy định cán bộ, công chức làm việc tại phường thuộc biên chế cán bộ, công chức cấp huyện; (7) Thành lập Sở An toàn thực phẩm.
Về 02 chính sách đề xuất mới, gồm: Chính sách 1: Quy định thẩm quyền của cơ quan liên quan để thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn do HĐND quận, HĐND phường thực hiện theo quy định của pháp luật (điểm k khoản 3 Điều 7 và điểm g khoản 3 Điều 8 dự thảo Nghị quyết).
Chính sách 2: Quy định thẩm quyền của HĐND thành phố bãi bỏ văn bản của HĐND quận và phường ban hành trước ngày 01/7/2021 (khoản 1 Điều 19 dự thảo Nghị quyết).
Dự thảo cũng đưa ra 21 chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng đề xuất thực hiện thí điểm, trong đó có 06 chính sách hoàn toàn tương tự các tỉnh, Thành phố đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại các Nghị quyết đặc thù, 10 chính sách tương tự có điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn của Thành phố và 05 chính sách đề xuất mới.
Về 06 chính sách tương tự hoàn toàn đã được quốc hội cho phép áp dụng tại các địa phương khác. Đây là các chính sách đã được Quốc hội cho phép áp dụng tại Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, Nghị quyết số 55/2022/QH15 của Khánh Hòa, Nghị quyết số 35/2021/QH15 của Hải Phòng và Nghị quyết số 45/2022/QH15 của Cần Thơ, cụ thể: (1) Phân cấp cho UBND Thành phố thực hiện phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch đô thị, điều chỉnh cục bộ quy hoạch xây dựng khu chức năng; (2) Tách dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án đầu tư công nhóm B thuộc lĩnh vực giao thông; (3) Dư nợ vay không vượt quá 60% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp; (4) Thí điểm cơ chế tài chính theo các cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ các-bon; (5) Cơ chế bố trí ngân sách Thành phố để chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức do Thành phố quản lý; (6) Quyết định mức thu nhập cho các chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng của Thành phố.
Về 10 chính sách tương tự đã được Quốc hội cho phép áp dụng tại các địa phương khác, có điều chỉnh, mở rộng đề xuất thêm để phù hợp với thành phố Đà Nẵng:
Chính sách 1: Quy định các cơ chế chính sách đầu tư các dự án theo phương thức đối tác công tư (PPP) trong lĩnh vực thể thao và văn hóa, đầu tư xây dựng kinh doanh hạ tầng chợ (khoản 2 Điều 9 dự thảo Nghị quyết). Chính sách này tương tự như Nghị quyết 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó thành phố Đà Nẵng đề xuất bổ sung đầu tư xây dựng kinh doanh hạ tầng chợ và quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu của dự án PPP trong lĩnh vực đầu tư xây dựng kinh doanh hạ tầng chợ không thấp hơn 100 tỷ đồng.
Chính sách 2: Dự toán chi ngân sách của Ủy ban nhân dân quận thuộc thành phố Đà Nẵng, dự toán chi ngân sách của Ủy ban nhân dân phường thuộc UBND quận được bố trí khoản chưa phân bổ từ 2% đến 4% tổng chi ngân sách quận, ngân sách phường để thực hiện chi phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố, thảm họa, cứu đói, nhiệm vụ quan trọng về quốc phòng, an ninh và nhiệm vụ cần thiết khác mà chưa được dự toán (khoản 6 Điều 10 dự thảo Nghị quyết). Chính sách này tương tự Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó thành phố Đà Nẵng đề xuất bổ sung ngân sách phường.
Chính sách 3: UBND thành phố Đà Nẵng được thí điểm cho phép đầu tư và cấp giấy phép xây dựng có thời hạn các công trình công cộng bao gồm nhà để xe, bãi để xe, nhà vệ sinh công cộng trên đất do nhà nước quản lý (khoản 3 Điều 11 dự thảo Nghị quyết). Chính sách này tương tự Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó thành phố Đà Nẵng đề xuất bổ sung nội dung: UBND thành phố xây dựng, trình Hội đồng nhân dân thành phố thông qua và ban hành các quy định liên quan đến đất đai, đầu tư và xây dựng để triển khai thực hiện cơ chế đặc thù nêu trên.
Chính sách 4: Ban Quản lý Khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Thành phố có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt, phê duyệt điều chỉnh các nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết trong phạm vi khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu công nghiệp; thẩm định, phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân Thành phố; cấp, cấp đổi, cấp lại, điều chỉnh, thu hồi giấy phép môi trường thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân Thành phố, Ủy ban nhân dân các quận, huyện trong phạm vi khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu công nghiệp (khoản 3 Điều 11 dự thảo Nghị quyết). Chính sách này tương tự Nghị quyết 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó thành phố Đà Nẵng đề xuất bổ sung khu công nghệ thông tin tập trung.
Chính sách 5: UBND thành phố được thí điểm thực hiện chuẩn bị thu hồi đất (công tác điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc thu hồi đất, tài sản gắn liền với đất) trước khi ban hành thông báo thu hồi đất (khoản 5 Điều 11 dự thảo Nghị quyết). Chính sách này tương tự Nghị quyết số 55/2022/QH15 của Khánh Hòa; Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó thành phố Đà Nẵng đề xuất quy mô diện tích thu hồi đất thấp hơn Hồ Chí Minh; bổ sung đối tượng khu công nghệ thông tin tập trung, khu thương mại tự do, trung tâm logistics vào trình tự, thủ tục chuẩn bị thu hồi đất cho phù hợp với điều kiện thực tế của Đà Nẵng.
Chính sách 6: Xem xét, quyết định theo hình thức đặt hàng khối lượng chất thải rắn sinh hoạt đối với nhà đầu tư đang triển khai thực hiện dự án xử lý chất thải rắn sinh hoạt tự nguyện chuyển đổi toàn bộ công nghệ của dự án sang xử lý chất thải rắn sinh hoạt có thu hồi năng lượng (khoản 6 Điều 11 dự thảo Nghị quyết). Chính sách này tương tự Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó thành phố Đà Nẵng đề xuất đối với Nhà đầu tư đang thực hiện dự án xử lý chất thải rắn sinh hoạt tự nguyện chuyển đổi toàn bộ công nghệ của dự án sang xử lý chất thải rắn sinh hoạt có thu hồi năng lượng được Ủy ban nhân dân Thành phố xem xét, quyết định theo hình thức đặt hàng khối lượng chất thải rắn sinh hoạt.
Chính sách 7: Về thí điểm các chính sách ưu đãi về miễn thuế thu nhập doanh nghiệp và miễn thuế thu nhập cá nhân, tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt, cá nhân đối với hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (điểm a, b, c khoản 1 Điều 14 dự thảo Nghị quyết). Chính sách này tương tự Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó thành phố Đà Nẵng đề xuất bổ sung đối tượng áp dụng trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Lĩnh vực này phù hợp với định hướng phát triển thành phố Đà Nẵng tại Nghị quyết số 43-NQ/TW và góp phần tạo đột phá trong thu hút và phát triển các ngành công nghệ cao tại Thành phố.
Chính sách 8: Cho phép được thử nghiệm có kiểm soát các giải pháp công nghệ mới trong phạm vi khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, không gian đổi mới sáng tạo do ngân sách Thành phố đầu tư (khoản 2 Điều 14 dự thảo Nghị quyết). Chính sách này tương tự Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó thành phố Đà Nẵng đề xuất bổ sung không gian đổi mới sáng tạo do ngân sách Thành phố đầu tư để phù hợp với điều kiện thực tiễn của Thành phố. Dự thảo có tiếp thu ý kiến của Hội đồng thẩm định, nghiên cứu Dự thảo Luật Thủ đô, đã bổ sung, chỉnh sửa tại khoản 3 điều 9d.
Chính sách 9: Hỗ trợ từ nguồn ngân sách Thành phố chi phí phát triển dự án khởi nghiệp sáng tạo bao gồm: chi phí tổ chức hoạt động tuyển chọn dự án; chi phí thuê chuyên gia; tiền công lao động trực tiếp; dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; chi phí sử dụng cơ sở kỹ thuật, cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung; chi phí ươm tạo, nghiên cứu phát triển, hoàn thiện công nghệ, sản xuất thử nghiệm sản phẩm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (điểm d khoản 1 Điều 14 dự thảo Nghị quyết). Chính sách này tương tự Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó thành phố Đà Nẵng đề xuất bổ sung nguồn hỗ trợ ghi chung là ngân sách thành phố, khác với Thành phố Hồ Chí Minh ghi nguồn hỗ trợ là nguồn chi thường xuyên nhằm đảm bảo sự linh hoạt trong quá trình triển khai các hoạt động hỗ trợ.
Chính sách 10: Thu hút nhà đầu tư chiến lược vào Thành phố (Điều 12 dự thảo Nghị quyết). Chính sách này tương tự Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó thành phố Đà Nẵng đề xuất bổ sung lĩnh vực, ngành nghề, dự án cho phù hợp với tình hình thực tiễn thu hút đầu tư và định hướng chiến lược của thành phố như: nghiên cứu và phát triển (R&D) và gắn với đào tạo, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ chip bán dẫn, Dự án đầu tư tại Khu thương mại tự do, Đầu tư xây dựng và kinh doanh du lịch đường thủy nội địa.
Đối với 05 chính sách đề xuất mới theo thực tế của thành phố, gồm: Chính sách 1: Thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng (Điều 13 dự thảo Nghị quyết).
Pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với Khu thương mại tự do, trong khi đó đây là mô hình kinh tế phổ biến đã có trên 150 quốc gia, các quốc gia không ngừng điều chỉnh áp dụng thí điểm các cơ chế đột phá, cạnh tranh để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển thương mại, dịch vụ. Tại Việt Nam, khu thương mại tự do chưa được quy định trong hệ thống pháp luật, Việt Nam đã từng bước tiếp cận tới mô hình kinh tế này thông qua việc phát triển những mô hình tương tự có quy mô nhỏ hơn như: khu chế xuất, khu phi thuế quan, cửa hàng miễn thuế… nhằm tiến tới thành lập khu thương mại tự do ở Việt Nam để hội nhập sâu vào kinh tế quốc tế.
Trên cơ sở nghiên cứu một số mô hình khu thương mại tự do thành công trên thế giới như EU, Trung Quốc, Singapore, Hàn Quốc…, tiếp cận có chọn lọc các chính sách ưu đãi đã thành công từ các mô hình kinh tế đã được triển khai trong nước, dự thảo Nghị quyết đề xuất phương án phát triển Khu thương mại tự do Đà Nẵng được xây dựng gồm 3 khu chức năng: sản xuất; hậu cần cảng - logistics; thương mại - dịch vụ, quy định các chính sách thí điểm tại khu thương mại tự do Đà Nẵng phù hợp với điều kiện thể chế Việt Nam hiện nay, đảm bảo tính tuần tự, từng bước thí điểm kèm theo việc kiểm tra, giám sát nhằm hạn chế tối đa các rủi ro có thể gặp phải trong thực tiễn triển khai các chính sách về sau. Trong quá trình triển khai thực hiện sẽ đánh giá, xem xét đề xuất mở rộng cho phù hợp.
Việc phát triển khu thương mại tự do Đà Nẵng nhằm tạo động lực phát triển mới, giúp đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố, phát huy vai trò là đầu tàu, dẫn dắt phát triển kinh tế của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ; là cơ sở để thí điểm nghiên cứu chính sách mới, làm tiền đề để luật hóa các quy định về khu thương mại tự do cho cả nước.
Chính sách 2: Thành phố được thực hiện thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng đối với dự án trung tâm logistics (khoản 4 Điều 11 dự thảo Nghị quyết).
Chính sách 3: Phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (khoản 4 Điều 14 dự thảo Nghị quyết).
Dự thảo Nghị quyết quy định 04 nhóm chính sách: (1) Đầu tư, nâng cấp, mở rộng, phát triển và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng thông tin từ nguồn ngân sách Thành phố phục vụ thu hút, phát triển vi mạch, bán dẫn và trí tuệ nhân tạo; (2) Cho thuê trực tiếp tài sản kết cấu hạ tầng thông tin không thông qua đấu giá cho đối tác chiến lược thuộc lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Được phép chỉ định thầu, mua sắm các trang thiết bị đặc thù từ đối tác chiến lược thuộc lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; Chính sách ưu đãi, nội dung và mức hỗ trợ, đối tượng hỗ trợ, quy trình, thủ tục hỗ trợ sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng thông tin để phục vụ phát triển lĩnh vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; (3) Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định hỗ trợ từ ngân sách Thành phố không quá 5% tổng chi phí mua thiết bị hỗ trợ cho doanh nghiệp sản xuất, chi phí di chuyển tài sản, dây chuyền, thiết bị, công nghệ, chi phí đối với các dự án đầu tư mới của các nhà đầu tư chiến lược hoặc đối tác chiến lược trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn; hỗ trợ một phần chi phí thuê nhân lực có trình độ chuyên môn cao làm việc tại các doanh nghiệp là đối tác chiến lược trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo trên địa bàn Thành phố; (4) Chương trình, dự án được ngân sách Thành phố hỗ trợ chi phí đào tạo, bồi dưỡng cho đối tượng học chuyên ngành vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; quy định tiêu chí, tiêu chuẩn tuyển dụng và hỗ trợ đãi ngộ về thu nhập, chi phí lưu trú đối với các chuyên gia, nhà khoa học làm việc trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn và trí tuệ nhân tạo trên địa bàn Thành phố.
Chính sách 4: Đầu tư, quản lý, khai thác và xử lý tài sản kết cấu hạ tầng, trang thiết bị phục vụ phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo (khoản 3 Điều 14 dự thảo Nghị quyết).
Dự thảo Nghị quyết quy định 03 nhóm chính sách: (1) Cho các tổ chức, cá nhân khởi nghiệp sáng tạo và các tổ chức, cá nhân hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo được thuê trực tiếp tài sản kết cấu hạ tầng khoa học và công nghệ không thông qua đấu giá để hoạt động; (2) Nội dung và mức hỗ trợ, thời gian hỗ trợ, đối tượng được hỗ trợ, trình tự, thủ tục hỗ trợ từ ngân sách Thành phố; (3) Đầu tư, nâng cấp, mở rộng, phát triển và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng khoa học và công nghệ từ nguồn ngân sách Thành phố.
Chính sách 5: Tổ chức sự nghiệp công lập được giao quản lý và kinh doanh kết cấu hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp đã được đầu tư từ nguồn vốn đầu tư công thì được Nhà nước giao đất, cho thuê đất và được cho thuê lại đất. (khoản 3 Điều 9 dự thảo Nghị quyết)./.
Tùng Linh
Bộ Kế hoạch và Đầu tư