Năm 2024, nhân dịp kỷ niệm 76 năm ngày trọng đại này, Việt Nam không chỉ tham gia các hoạt động kỷ niệm mà còn tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, đặc biệt khi đang đảm nhận vai trò thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023-2025.
Kỷ niệm 76 năm Ngày Nhân quyền thế giới (10/12/1948 – 10/12/2024), Cao ủy Nhân quyền LHQ Volker Türk nhấn mạnh: “Quyền con người tác động đến tất cả mọi người, ở mọi nơi, mỗi ngày”. Thông điệp này không chỉ là sự khẳng định về vai trò thiết yếu của quyền con người trong đời sống mà còn là lời kêu gọi hành động, đặc biệt trong thời kỳ khủng hoảng. Với chủ đề “Quyền của chúng ta, tương lai của chúng ta, ngay bây giờ”, chiến dịch của LHQ tập trung vào việc nhấn mạnh quyền con người như một con đường để giải quyết các vấn đề toàn cầu.
Ông Volker Türk gọi quyền con người là “sợi dây chung” gắn kết nhân loại, giúp ngăn chặn xung đột, vi phạm và lạm dụng trước khi chúng xảy ra. Đây không chỉ là những ý tưởng trừu tượng, mà còn là các quy chuẩn pháp lý cụ thể, bảo vệ quyền lợi cho mọi người, ở mọi nơi.
Trong thông điệp của mình, ông Volker Türk nhắc nhở về những thành quả mà các thế hệ trước đã đạt được: quyền bầu cử, quyền làm việc, quyền bình đẳng của phụ nữ, và cuộc đấu tranh chống lại nô lệ, phân biệt chủng tộc, bất bình đẳng. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng “lời hứa đầy đủ về quyền con người vẫn chưa được thực hiện” và kêu gọi mọi người tiếp tục đấu tranh, bảo vệ các giá trị phổ quát để xây dựng một tương lai công bằng, hòa bình.
Toàn cảnh phiên họp bầu ra 14 thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023-2025 tại trụ sở LHQ ở New York, Mỹ.
Năm 2023, Việt Nam lần thứ hai trúng cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ với số phiếu cao, tiếp tục khẳng định uy tín và vai trò ngày càng nổi bật của đất nước trong cộng đồng quốc tế. Đây là kết quả của một hành trình bền bỉ và kiên định trong việc thúc đẩy các giá trị nhân quyền phổ quát.
Trước đó, vào năm 2013, Việt Nam lần đầu tiên được bầu làm thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2014-2016, với số phiếu ấn tượng 184/192 – cao nhất trong số 14 quốc gia thành viên mới. Sự kiện này không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế mà còn chứng minh sự tin tưởng của các nước thành viên vào cam kết và năng lực của Việt Nam trong lĩnh vực quyền con người.
Trong vai trò thành viên Hội đồng Nhân quyền, Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ thông qua các hoạt động thực chất. Tại các diễn đàn quốc tế, Việt Nam tích cực tham gia đối thoại, thúc đẩy hợp tác giữa các quốc gia trong việc bảo đảm quyền con người. Chẳng hạn, Việt Nam đã nhiều lần phát biểu và góp ý về các vấn đề toàn cầu như bảo vệ quyền trẻ em, thúc đẩy bình đẳng giới và ứng phó với biến đổi khí hậu – những lĩnh vực có tác động trực tiếp đến quyền sống và phát triển của con người. Không chỉ dừng lại ở các diễn đàn quốc tế, trong nước, Việt Nam cũng triển khai nhiều chương trình, chính sách nhằm hiện thực hóa các cam kết về quyền con người.
Năm 2024, một trong những thành tựu nổi bật là các chính sách an sinh xã hội được thực hiện một cách hiệu quả, đặc biệt hướng đến các nhóm yếu thế. Các chương trình hỗ trợ sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số tại vùng sâu, vùng xa đã góp phần giảm nghèo bền vững, trong khi các sáng kiến thúc đẩy giáo dục hòa nhập dành cho trẻ em khuyết tật được triển khai rộng rãi. Ngoài ra, việc cải cách luật lao động nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động trong các ngành công nghiệp đã giúp Việt Nam cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao mức sống cho hàng triệu người lao động.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng là một trong những quốc gia đi đầu tại khu vực trong việc thúc đẩy bình đẳng giới. Các chương trình nâng cao năng lực cho phụ nữ nông thôn, như đào tạo kỹ năng kinh doanh và hỗ trợ tài chính, đã giúp hàng trăm nghìn phụ nữ có cơ hội cải thiện cuộc sống. Tại các diễn đàn ASEAN, Việt Nam đã đưa ra sáng kiến thành lập mạng lưới chia sẻ kinh nghiệm về quyền con người giữa các quốc gia thành viên, tập trung vào việc hỗ trợ các nhóm dễ bị tổn thương. Những nỗ lực này không chỉ cải thiện vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế mà còn tạo ra những thay đổi rõ rệt trong đời sống của người dân. Từ các bản làng vùng cao đến các khu đô thị lớn, người dân Việt Nam ngày càng cảm nhận được tác động tích cực từ các chính sách bảo đảm quyền con người. Những kết quả này khẳng định rằng, vai trò của Việt Nam tại Hội đồng Nhân quyền không chỉ là một danh hiệu, mà còn là minh chứng cho những cam kết thực chất và bền vững.
Trong tháng cao điểm kỷ niệm Ngày Nhân quyền Thế giới, các địa phương trên khắp cả nước đã đồng loạt triển khai nhiều chương trình tuyên truyền sâu rộng nhằm nâng cao nhận thức về UDHR và các giá trị nhân quyền phổ quát. Tại Thủ đô Hà Nội, hàng loạt sự kiện quan trọng diễn ra, thu hút sự quan tâm lớn từ công chúng và cộng đồng quốc tế. Các buổi hội thảo chuyên đề với sự tham gia của các chuyên gia quốc tế đã bàn luận sâu về các vấn đề như quyền con người trong thời kỳ chuyển đổi số, vai trò của giáo dục nhân quyền trong bối cảnh toàn cầu hóa và các thách thức đặt ra đối với việc bảo đảm quyền con người trong điều kiện biến đổi khí hậu. Một triển lãm ảnh đặc biệt tại Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật Hà Nội đã giới thiệu các thành tựu nổi bật của Việt Nam trong lĩnh vực nhân quyền, từ các chương trình hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, bảo vệ trẻ em, đến các sáng kiến thúc đẩy bình đẳng giới. Trong khi đó, tại các tỉnh như Bắc Giang, Sóc Trăng và Trà Vinh, những buổi hội thảo và tọa đàm được tổ chức với sự tham gia của đông đảo cán bộ, học sinh, sinh viên và các tầng lớp nhân dân, tập trung thảo luận về các giá trị cốt lõi của nhân quyền như bình đẳng, tự do tín ngưỡng, và bảo vệ quyền của các nhóm yếu thế. Các chiến dịch truyền thông địa phương sử dụng nhiều hình thức đa dạng, từ phát thanh, truyền hình đến các bảng tin công cộng, giúp các thông điệp nhân quyền dễ dàng tiếp cận với người dân, kể cả tại các vùng sâu, vùng xa.
Không chỉ dừng lại ở các sự kiện trực tiếp, chiến dịch truyền thông mạnh mẽ trên các nền tảng xã hội đã góp phần lan tỏa thông điệp về tầm quan trọng của quyền con người. Các video ngắn, bài viết và đồ họa thông tin giới thiệu về UDHR, kết hợp với những câu chuyện thực tế từ người dân, đã tạo ra hiệu ứng tích cực, thu hút hàng triệu lượt xem và chia sẻ. Những hoạt động này không chỉ góp phần khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người mà còn nâng cao nhận thức của cộng đồng, thúc đẩy sự hiểu biết sâu sắc hơn về tầm quan trọng của các giá trị nhân quyền đối với sự phát triển bền vững và hòa bình. Chúng cũng trở thành minh chứng sinh động về nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế và đóng góp vào phong trào nhân quyền toàn cầu.
Cao ủy Volker Türk nhấn mạnh: “Các thế hệ trước đã đấu tranh, thậm chí hy sinh vì quyền con người... Họ đã xây dựng hệ thống nhân quyền quốc tế, cải thiện thực sự cuộc sống của người dân trên toàn thế giới”. Tuy nhiên, lời hứa đầy đủ về quyền con người vẫn chưa được thực hiện. Đây cũng là thách thức mà Việt Nam và cộng đồng quốc tế phải đối mặt. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự thay đổi của tình hình quốc tế, các vấn đề như biến đổi khí hậu, chênh lệch kinh tế và an ninh mạng đặt ra yêu cầu phải có những chính sách linh hoạt và đồng bộ hơn. Đặc biệt, Việt Nam cần chú trọng hơn đến việc bảo vệ quyền riêng tư và đảm bảo quyền tự do cơ bản của người dân trong kỷ nguyên số hóa. Tuy nhiên, triển vọng vẫn rất lạc quan. Với sự cam kết mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước, cùng sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế, Việt Nam có đủ điều kiện để tiếp tục khẳng định vị trí là một quốc gia đi đầu trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người.
Kỷ niệm 76 năm Ngày Nhân quyền Thế giới là dịp để cộng đồng quốc tế nhìn lại hành trình đã qua và tiếp tục hướng tới một tương lai mà các giá trị phổ quát của nhân quyền được tôn vinh và bảo đảm. Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, Việt Nam không chỉ đóng góp tích cực vào công cuộc thúc đẩy quyền con người trên toàn cầu mà còn củng cố nền tảng để xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh.
Lời kêu gọi của ông Volker Türk - “Hãy sử dụng tiếng nói và lá phiếu của mình, xây dựng các phong trào xã hội mạnh mẽ” - là thông điệp mà mỗi cá nhân, tổ chức cần ghi nhớ. Việt Nam, với vai trò và trách nhiệm của mình, đang và sẽ tiếp tục là một phần tích cực trong hành trình hiện thực hóa lời hứa về quyền con người, không chỉ cho hiện tại mà còn cho cả các thế hệ tương lai.
Theo CAND